قلعه ناصری پهره (ایرانشهر): نگینی درخشان در گذر تاریخ
قلعه ناصری، که در شهر ایرانشهر واقع شده، یادگاری باشکوه از دوران قاجار است و پس از قلعه بمپور، لقب "بزرگترین بنای خشت و گلی سیستان و بلوچستان" را به خود اختصاص داده است.
تاریخچه قلعه:
در سال 1258 هجری شمسی، بنا به پیشنهاد ناصرالدوله، والی کرمان و بلوچستان، به دستور ناصرالدین شاه قاجار، ساخت این قلعه در پهره (که بعدها به ایرانشهر تغییر نام یافت) آغاز شد.
پس از اتمام ساخت، قلعه ناصری به عنوان مقر حکمرانی بلوچستان جایگزین قلعه بمپور شد.
در دوره پهلوی، کاربری این قلعه به پادگان نظامی و سپس مدرسه تغییر یافت.
متاسفانه پس از انقلاب اسلامی، قلعه ناصری به حال خود رها شد و به تدریج رو به ویرانی گذاشت.
در سال 1361 هجری شمسی، فاجعهای رخ داد و حدود 98 درصد از معماری داخلی این بنای تاریخی با بولدوزر تخریب و تسطیح شد. تنها سردر، حصار و بخش اندکی از بنا باقی ماند.
وضعیت فعلی قلعه:
با وجود تخریبهای گسترده، قلعه ناصری هنوز هم به عنوان یکی از جاذبههای گردشگری مهم ایرانشهر شناخته میشود.
بازدیدکنندگان میتوانند از سردر و حصار باشکوه قلعه دیدن کنند و در محوطه آن قدم بزنند و عظمت و شکوه گذشته آن را تصور کنند.
در سال 1375، قلعه ناصری در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و مورد حفاظت سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت.
تلاشهایی برای مرمت و بازسازی قلعه در حال انجام است، اما با توجه به وسعت تخریبها، این امر نیازمند زمان و صرف هزینه قابل توجهی است.
اهمیت قلعه ناصری:
قلعه ناصری به عنوان یکی از مهمترین بناهای تاریخی استان سیستان و بلوچستان، از اهمیت تاریخی و فرهنگی بالایی برخوردار است.
این قلعه نمادی از قدرت و عظمت حکومت قاجار در این منطقه است.
همچنین، معماری منحصر به فرد آن، نمایانگر ذوق و هنر معماران ایرانی در آن دوران است.
علاوه بر این، قلعه ناصری نقشی مهم در تاریخ سیاسی و اجتماعی بلوچستان ایفا کرده است.
آینده قلعه:
با وجود تخریبهای صورت گرفته، امید به احیای این بنای تاریخی ارزشمند وجود دارد.
ثبت قلعه در فهرست آثار ملی و همچنین تلاشهای سازمان میراث فرهنگی برای مرمت و بازسازی آن، نویدبخش احیای این قلعه تاریخی است.
علاوه بر این، جلب توجه گردشگران و علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ ایران میتواند به رونق دوباره این مکان و تبدیل آن به قطب گردشگری در استان سیستان و بلوچستان کمک کند.
نظر شما