جشن بیلگردانی: آیینی باستانی و پهلوانی در نیمور
عکس از عباس خوشچشم
جشن بیلگردانی، که در منطقه نیمور استان مرکزی برگزار میشود، یکی از کهنترین و جذابترین جشنهای ایران است که قدمتی دو هزار ساله دارد. این جشن که در فهرست میراث معنوی کشور نیز به ثبت رسیده، ارتباطی عمیق با کشاورزی و زمان آبیاری مزارع این منطقه دارد و به عنوان نمادی از ستیز انسان با طبیعت و تلاش برای بقا شناخته میشود.
زمان برگزاری:
جشن بیلگردانی در آغاز فصل زراعت بهاره، زمانی که گروهی از مردان کشاورز برای لایروبی شاجوب یا نهر بزرگ نیمور گرد هم میآیند، برگزار میشود. این عملیات لایروبی تا یک ماه به طول میانجامد و هنگامی که آب نهر به نخستین انشعاب خود که در زبان محلی "وارگو" نامیده میشود میرسد، مردم منطقه با برگزاری جشنی سنتی به نام بیلگردانی، از زحمات کشاورزان و برکت آب تجلیل میکنند.
اهمیت و پیشینه:
جشن بیلگردانی، که یادآور سنتهای پهلوانی ایرانیان است، در میدان اصلی نیمور برگزار میشود و شور و نشاط خاصی به این منطقه میبخشد. این آیین که ریشه در فرهنگ آب و آبیاری دارد، در گذشته به عنوان نمادی برای نشان دادن قدرت و پهلوانی به دشمنان نیز به کار میرفته است. مردم نیمور معتقدند که اجرای این بازی آیینی، به افزایش برکت و فراوانی آب در منطقه کمک میکند.
آیین لایروبی:
لایروبی، که پیش از برگزاری جشن بیلگردانی انجام میشود، از جمله آداب و رسوم کهن مردم نیمور است. در این آیین، کشاورزان با همکاری یکدیگر، جویهای آب را از گل و لای و رسوبات پاکسازی میکنند تا مسیر عبور آب تسهیل شده و به مزارع کشاورزی برسد. این رسم که از دیرباز در میان مردم نیمور رواج داشته، نمادی از همبستگی و تلاش جمعی برای رسیدن به هدف مشترک است.
برپایی جشن:
پس از اتمام لایروبی، نوبت به برپایی جشن بیلگردانی میرسد. در این مراسم، لایروبان با بیلهای خود به محل برگزاری جشن میروند و با رژه رفتن در میدان، شور و هیجان خاصی به مراسم میبخشند.
آیین بیلگردانی:
در آیین بیلگردانی، دو دسته از پهلوانان که هر کدام تعدادی بیل را به هم گره زدهاند، به رقابت میپردازند. آنها باید با چرخاندن بیلها به دور سر خود، قدرت و مهارت خود را به نمایش بگذارند. تماشاگران نیز با تشویق پهلوانان، به شور و هیجان مراسم میافزایند.
جشن بیلگردانی، به عنوان یکی از گنجینههای فرهنگی ایران، نمادی از پیوند انسان با طبیعت، تلاش برای بقا و شکرگزاری برای نعمات الهی است. این آیین که با شور و شوق وصفناپذیری توسط مردم نیمور برگزار میشود، هرساله گردشگران بسیاری را به این منطقه جذب میکند و فرصتی برای آشنایی با فرهنگ و تاریخ غنی ایران فراهم میآورد.
نظر شما