ایلنا؛ مدیر انتشارات شباویز ضمن برشمردن موفقیت‌های اخیر این انتشارات در نمایشگاه کتاب کودک آلمان به سیاست‌های موجود در حوزه نشر و توزیع کتاب انتقاد کرد.

فریده خلعتبری در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، از برگزیده شدن ۴ کتاب این انتشارات از سوی برگزارکنندگان نمایشگاه کتاب کودک آلمان خبر داد و این اتفاق را در کشور بی‌سابقه عنوان کرد.

وی با بیان این مطلب که این اولین‌بار است که از یک ناشر ایرانی در نمایشگاه معتبر کتاب کودک آلمان دعوت شده است گفت: ما ۳۶ عنوان کتاب در حوزه کودک را برای عرضه به این نمایشگاه فرستادیم که در میان ۱۱ عنوان کتاب برگزیده جهان در این نمایشگاه، ۴ کتاب از نشر شباویز انتخاب شده و این افتخار بزرگی است.

خلعتبری با بیان این خبر در مقدمه سخنانش و اشاره به رویکرد حمایتی کشورهای مختلف از ناشران بین‌المللی خود باب انتقاد را گشود و از بی‌توجهی‌های چندین ساله دولت به شباویز گله کرد.

وی در این‌باره گفت: ما در عصری هستیم که در تمام کشورها حتی آن‌هایی که در حوزه زبانی با محدودیت‌هایی روبه‌روی هستند از ناشرانی که فرهنگ آن کشور را بین‌المللی می‌کنند حمایت‌های فراوانی صورت می‌گیرد و برای تشویق آن‌ها به فعالیت بیشتر امتیازات مطلوبی در اختیارشان گذاشته می‌شود.

خلعتبری اضافه کرد: این در حالی است که انتشارات شباویز که سال‌هاست نام ایران را در حوزه کتاب کودک و در بخش‌های مختلف از قبیل داستان، تصویرگری و… در سراسر جهان مطرح کرده است تا به حال مورد توجه هیچ نهادی واقع نشده است.

این ناشر معتقد است نفوذ در بازار کتاب جهان امری است که مسوولان فرهنگی کشور از آن غافل هستند. وی با ادامه این روند و عقب‌ماندگی‌های موجود در این عرصه دورانی را پیش‌بینی کرد که کتاب‌های ایرانی امکان ورود به هیچ بازار جهانی را نخواهند داشت.

وی در بخش دیگری از انتقاداتش به عدم وجود حمایت‌های ویژه از آثار تالیفی اشاره کرد و توجه‌های خاصی را به حوزه ترجمه، رویکردی نامناسب از سوی مسوولان دانست که در درازمدت نتایج سوء خود را در بین نویسندگان نشان خواهد داد.

خلعتبری همچنین نحوه اعمال قانون مالیات بر ارزش افزوده در حوزه کتاب را ناعادلانه توصیف کرد و گفت: ‌ از سوی مسوولان دولت کتاب معاف از مالیات بر ارزش افزوده اعلام شده و این در حالی است که ناشر در پرداخت تمام هزینه‌های تولید کتاب از جمله خرید کاغذ، لیتوگرافی، چاپ و… ناچار به پرداخت مالیات ۳ درصدی است و در مقابل هنگام فروش، ‌ کتابش از دریافت این مالیات معاف است.

وی افزود: اگر هدف این است که حوزه نشر به عنوان یک حوزه فرهنگی متقبل فشار مالی چه در جایگاه مشتری و چه در جایگاه انتشار نشود پس یا باید هزینه‌های چاپ را هم از مالیات معاف اعلام کرد و یا این مالیات اخذ شده از سوی دولت در غالب یارانه‌هایی خاص به ناشر بازگردد.

مدیر انتشارات شباویز از شرایط توزیع کتاب در کشور به‌عنوان یکی دیگر از مشکلات ناشران یاد کرد و درخصوص رویکرد وزارت ارشاد اظهار کرد: همان‌طور که در دنیا مرسوم است دولت‌ها جهت اغنای کتابخانه‌ها و حمایت از ناشران بخشی از کتاب‌های منتشر شده را از ناشر خریداری می‌کنند.

وی افزود: این روند با توجه به سیاست‌های خصوصی‌سازی در کشور ما از ابتدا جهت حمایت بخش خصوصی آغاز شده است اما ما شاهد هستیم که وزارت ارشاد سالانه تعداد زیادی از کتاب‌هایی که توسط ناشران دولتی کهبا تنگناهای مالی بیگانه هستند چاپ شده‌اند خریداری می‌کند و به بخش خصوصی اعتبار کافی تزریق نمی‌شود.

خلعتبری همچنین درباره ایده اولیه تاسیس شهر کتاب‌ها گفت: قرار بود اداره شهر کتاب‌ها پس از تاسیس به ناشران مطرح و فعال اجازه داده شود تا بدین وسیله جایگاه مناسبی برای دیده شدن کتاب‌هایشان در اختیار داشته باشند که این مساله هم کلا نادیده گرفته شده است.

مدیر انتشارات شباویز یکی از دلایل عدم ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی به شکل مطلوب را در اختیار نبودن رسانه ها، به‌ویژه صدا و سیما عنوان کرد و گفت: این خیلی بد است که انتشارات شباویز در خارج از کشور و در بین اقوام بیگانه شرایط تبلیغاتی بهتری را نسبت به داخل کشور دارد. در حالی‌که اگر رسانه‌ها فرهنگ کتابخوانی را تبلیغ کنند بدون شک سرانه مطالعه در کشور تغییرات رو به رشدی خواهد داشت.

وی در این باره ادامه داد: در ایران سه نهاد که عبارتند از شورای کتاب کودک، کانون پرورش و فکری و یک موسسه پژوهشی نمایندگان IBEY هستند ولی این حسرت همیشه با من است که چرا هیچ‌گاه این نمایندگان شباویز را برای شرکت در نمایشگاه‌ها رقابت‌های این سازمان معرفی نکرده است و IBEY مستقیما این کار را انجام داده؟

خلعتبری در پایان سخنانش گفت: هر فرد یا نهدی که بتواند برای ایران افتخارآفرین باشد قابل احترام و تحسین است زیرا افتخارات کسب شده در تاریخ ادبیات جهان باقی می‌مانند و فارغ از اینکه چه‌کسی یا چه نهادی بانی این افتخار بوده، این نام ایرن است که می‌درخشد.

گفتگو: هادی حسینی نژاد