موضوع : پژوهش | مقاله

معرفى کتاب امام خمینى به سوى آزادى

معرفى این کتاب بر اساس مدارکى که سفارت جمهورى اسلامى ایران در اختیار نگارنده قرار داده، صورت پذیرفته است. در اینجا لازم مى دانم از این بابت از سفیر محترم ایران در روسیه تشکر نمایم.

این کتاب که توسط ((دمیترى ژوکوف)) به رشته تحریر درآمده است، در تاریخ 16 اسفند 1377 به عنوان مکتوبى از مجموعه ((سرى پیشوایان قرن بیستم))، طى مراسم با شکوهى با حضور سرگى بابورین، معاون دوماى روسیه، تعداد زیادى از نمایندگان پارلمان، سیاستمداران، ایران شناسان، نویسندگان، شخصیتهاى علمى ـ فرهنگى برجسته روسیه، ارباب جراید، و نمایندگان رسانه هاى گروهى رسما معرفى شد.
بابورین، به عنوان مدیر جلسه، با تجلیل از امام و انقلاب اسلامى گفت:
((من در سالهاى 1980 ـ 1981 از طریق مطالعات نظام مند با این مرد بزرگ آشنا شدم و آن را موضوع رساله خود در دانشگاه قرار دادم. مهم ترین دستاورد انقلاب ایران براى ما، پیام حضرت امام به گورباچف بود که در آن به رهبر شوروى تذکر داده شده بود که در فرآیند پروستاریکا، مواظب باشید به باتلاق غرب گرفتار نشوید. اگر گورباچف به نصایح امام عمل مى کرد، اکنون روسیه دچار این گرفتاریها نمى شد. زبان کتاب حاضر براى خواننده روسى، بسیار جالب و شیرین است.))
نویسنده، از متفکران مشهور و عضو آکادمى علوم روسیه مى باشد. نکته قابل توجه در این کتاب، تصویر یک اندیشمند روس با نگاه بیرونى، از شخصیت امام خمینى است.
این کتاب که به شکل زیبایى به چاپ رسیده، مشتمل بر چهار بخش است؛ بخش اول، با عنوان ((آسمان بر فراز ایران صاف است))، به بیوگرافى سیاسى و مبارزات حضرت امام (ره) مى پردازد. این بخش از کتاب در تیراژ 5000 نسخه به شکل جداگانه به چاپ رسیده است، و ترجمه آن 128 صفحه دارد.
فصل اول از بخش اول، ((مقدمه تاریخى)) نام دارد و به مسائلى همچون: پیشینه حرکتهاى سیاسى امام، مناسبات روسیه و ایران، ساختار نظام دینى ایران و روحانیت شیعه و تاریخ ورود اسلام به ایران مى پردازد. وى در بخشى از این مقدمه مى نویسد:
((سیاستمداران و روزنامه نگاران امریکا و اسراییل به خود زحمت نمى دادند که نظریات و شخصیت امام را مطالعه کنند و تنها از چند واژه پیش پا افتاده؛ مثل: تعصب، رادیکالیسم، تروریسم و بویژه ((اصول گرایى مذهبى))، استفاده مى کردند.))
فصل دوم به بیوگرافى امام اختصاص دارد. نویسنده به دقت تمام از کودکى، جوانى و پیرى امام سخن گفته و حالات معنوى امام را به وسیله سفر به ایران و مصاحبه با علما، به شکل جالبى ترسیم کرده است.
در این فصل، وقایع زندگى امام و تاریخ انقلاب به ترتیب ذکر شده اند. نویسنده از ذکر این جمله امام دریغ نمى کند:
((آمریکا بدتر از انگلیس است، انگلیس بدتر از شوروى است، و شوروى بدتر از آمریکا و انگلیس است.))
به اعتقاد ژوکوف، مهمترین خطوط برجسته سخنرانیهاى امام در طول زندگى شان عبارتند از:
1ـ حمله به آمریکا و اسرائیل؛
2ـ تإکید بر وحدت؛
3ـ مخالفت با جدایى دین از سیاست.
وى قدرت نیروى مذهبى به رهبرى روحانیت را به مراتب قویتر از نیروهاى ملى گرا و کمونیستى مى داند. او درباره پیام امام به گورباچف مى گوید:
((نامه امام فیلسوفانه بود؛ ولى بعید است گورباچف که تحصیلات سطحى داشت، آن را فهمیده باشد. گورباچف بازیچه دست شخصیتهاى کمونیستى ـ سرمایه دارى بود و نتوانست صداى شکستن استخوان کمونیسم را بشنود. امام به او تذکر دادند که در غرب هم حقیقتى نخواهید یافت. جوابیه گورباچف عوام فریبانه و ضعیف بود. او به دروغ مدعى شد که مردم ما از راهى که در اکتبر 1917 انتخاب کردند، عدول نخواهند نمود.))
فصل سوم، ((پایان داستان)) نام گرفته، و به تلحیل مواضع امام و رحلت ایشان مى پردازد. او مى گوید:
((اندیشه هاى امام خمینى بر خلاف همه موانع، به سراسر جهان گسترش خواهند یافت.))
بخشهاى دوم تا چهارم کتاب به ترتیب عبارتند از:
ـ برخى از سخنرانیهاى امام؛
ـ وصیت نامه سیاسى ـ الهى رهبر کبیر انقلاب؛
ـ پیام تاریخى امام به گورباچف.
در مجموع مى توان گفت؛ مهمترین نقطه مثبت این کتاب، دیدگاه متفکرى از دیار کمونیسم (که تا چندى پیش دین را افیون ملتها تلقى مى کردند) راجع به شخصیت معنوى و سیاسى امام (ره) مى باشد. مهمترین نقطه ضعف کتاب، کم رنگ بودن تحلیها و نظریه پردازیهاى آن، و پر رنگ بودن صبغه تاریخى و گزارشى بودن آن است.
لازم به ذکر است که ترجمه فارسى این کتاب از طرف سفارت جمهورى اسلامى ایران در مسکو، در اختیار معاونت آموزش و پژوهش وزارت امور خارجه قرار گرفته است، و امید آن مى رود که در آینده اى نه چندان دور در ایران اسلامى به زینت طبع آراسته شود.