مقدمه: سورن کی‌یرکگارد، فیلسوف دانمارکی قرن نوزدهم، به عنوان یکی از پیشگامان فلسفه وجودی، اضطراب را به عنوان یکی از ویژگی‌های اساسی وجود انسان معرفی می‌کند. او معتقد است که اضطراب ناشی از آگاهی انسان از آزادی و مسئولیت‌های ناشی از آن است. این مقاله به بررسی مفهوم اضطراب از دیدگاه کی‌یرکگارد و تأثیر آن بر زندگی انسان می‌پردازد.

اضطراب و آزادی: کی‌یرکگارد اضطراب را به عنوان “سرگیجۀ آزادی” توصیف می‌کند. انسان‌ها با داشتن آزادی در انتخاب‌های خود، با مسئولیت‌های سنگینی مواجه می‌شوند که این خود منجر به اضطراب می‌شود. این اضطراب به ویژه در تصمیمات مهم زندگی آشکار می‌شود و نشان‌دهنده کشمکش بین میل به آزادی و ترس از ناشناخته‌هاست. آزادی به انسان این امکان را می‌دهد که مسیر زندگی خود را انتخاب کند، اما همین آزادی می‌تواند منجر به احساس گم‌گشتگی و عدم اطمینان شود.

تفاوت اضطراب و ترس: کی‌یرکگارد میان اضطراب و ترس تفاوت قائل است. ترس واکنشی به یک تهدید خاص است، در حالی که اضطراب از آگاهی ما از ناشناخته‌ها و امکانات بی‌نهایت ناشی می‌شود. اضطراب پایدارتر و فراگیرتر از ترس است و به راحتی از بین نمی‌رود. این تفاوت نشان می‌دهد که اضطراب به عنوان یک حالت ذهنی، بیشتر به عدم قطعیت‌های زندگی و انتخاب‌های پیش رو مرتبط است.

منابع دیگر اضطراب: علاوه بر آزادی، کی‌یرکگارد دو منبع دیگر برای اضطراب شناسایی می‌کند: احتمال گناه و اجتناب‌ناپذیری مرگ. آگاهی از تمایل به گناه و ترس از مرگ، به عنوان محدودیت نهایی وجود انسان، می‌تواند منجر به اضطراب شود. این آگاهی از گناه، ناشی از درک انسان از ناتوانی در رسیدن به استانداردهای اخلاقی و معنوی است که برای خود تعیین کرده است. همچنین، مرگ به عنوان یک واقعیت اجتناب‌ناپذیر، اضطراب نهایی را به وجود می‌آورد که نشان‌دهنده محدودیت نهایی وجود انسان است.

پذیرش اضطراب: کی‌یرکگارد معتقد است که اضطراب بخشی جدایی‌ناپذیر از وجود انسان است و باید آن را پذیرفت. او می‌گوید که اضطراب می‌تواند به عنوان کاتالیزوری برای رشد شخصی و خودشناسی عمل کند. تلاش برای درک اضطراب، ماجراجویی‌ای است که هر انسانی باید با آن روبرو شود. پذیرش اضطراب به معنای پذیرش مسئولیت‌های ناشی از آزادی و مواجهه با ناشناخته‌هاست.

نتیجه‌گیری: اضطراب در فلسفه کی‌یرکگارد نه تنها یک احساس منفی نیست، بلکه بخشی از تجربه انسانی است که می‌تواند به رشد و توسعه فردی منجر شود. پذیرش و درک اضطراب به ما کمک می‌کند تا با مسئولیت‌های ناشی از آزادی خود بهتر کنار بیاییم و به شناخت عمیق‌تری از خود دست یابیم. این فرآیند می‌تواند به ما کمک کند تا با چالش‌های زندگی با اطمینان بیشتری روبرو شویم و به درک بهتری از معنای زندگی برسیم.

برگرفته از فرادید