دیوید گراهام کوپر (David Cooper)، روانپزشک و نظریه‌پرداز برجسته آفریقای جنوبی، یکی از چهره‌های کلیدی در جنبش ضد روانپزشکی است. او در سال ۱۹۳۱ در کیپ‌تاون، آفریقای جنوبی متولد شد و در تاریخ ۲۹ ژوئیه ۱۹۸۶ در پاریس درگذشت. کوپر با ارائه مفاهیمی نوآورانه و انتقادی درباره روانپزشکی، درمان‌های روانی و نقش خانواده در مشکلات روانی، تأثیر عمیقی بر این حوزه گذاشت.

زندگی‌نامه و فعالیت‌های حرفه‌ای

تحصیلات و آغاز فعالیت

کوپر در سال ۱۹۵۵ از دانشگاه کیپ‌تاون فارغ‌التحصیل شد. او به‌دلیل فعالیت‌های ضد آپارتاید و گرایش‌های انقلابی، تحت فشارهای سیاسی قرار داشت و به لندن مهاجرت کرد. در لندن، او در چندین بیمارستان فعالیت کرد و به مطالعه و تحقیق در زمینه روانپزشکی پرداخت.

واحد آزمایشی ویلا 21

از سال ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۵، کوپر یک واحد آزمایشی برای جوانان اسکیزوفرنیک به نام ویلا 21 را مدیریت کرد. او این واحد را یک “ضد بیمارستان” انقلابی می‌دانست که به‌عنوان نمونه‌ای برای درمان‌های جایگزین در روانپزشکی طراحی شده بود.

همکاری با R.D. Laing و انجمن مارکسیست وجودی فیلادلفیا

کوپر در سال ۱۹۶۵ با R.D. Laing و دیگران در تأسیس انجمن مارکسیست وجودی فیلادلفیا همکاری کرد. این انجمن به بررسی پیوندهای بین روانپزشکی، فلسفه وجودی و مارکسیسم پرداخت. بااین‌حال، کوپر در دهه ۱۹۷۰ به‌دلیل اختلاف نظر درباره گرایش سیاسی انجمن، از آن جدا شد.

فعالیت‌های بین‌المللی

کوپر به آرژانتین سفر کرد و تحت تأثیر ظرفیت‌های انقلابی این کشور قرار گرفت. او سپس به فرانسه بازگشت و آخرین سال‌های زندگی خود را در پاریس گذراند.

نظریات و دستاوردهای علمی

جنبش ضد روانپزشکی

کوپر یکی از بنیان‌گذاران و نظریه‌پردازان اصلی جنبش ضد روانپزشکی بود. او در سال ۱۹۶۷ اصطلاح “ضد روانپزشکی” را ابداع کرد و در کتاب خود با عنوان “روانپزشکی و ضد روانپزشکی” (1971) به توضیح این مفهوم پرداخت.

اصول ضد روانپزشکی

1. نقد روانپزشکی سنتی: کوپر معتقد بود که روانپزشکی سنتی بیشتر از آنکه به بیماران کمک کند، به آن‌ها آسیب می‌زند.
2. رابطه قدرت بین پزشک و بیمار: او روانپزشکی را ابزاری برای اعمال قدرت و کنترل اجتماعی می‌دانست.
3. تشخیص‌های ذهنی: کوپر به شدت از فرایندهای تشخیصی روانپزشکی انتقاد کرد و آن‌ها را “بسیار ذهنی” و غیرعلمی دانست.
4. درمان‌های خطرناک: او به درمان‌های خطرناک تاریخی مانند الکتروشوک، شوک درمانی انسولین و لوبوتومی اعتراض کرد.
5. تعهد غیرارادی: کوپر تعهد غیرارادی بیماران روانی را یک مسئله جدی و ناعادلانه در روانپزشکی می‌دانست.

نقد خانواده

کوپر در آثار خود به نقش خانواده در ایجاد و تقویت مشکلات روانی پرداخت. او معتقد بود که خانواده می‌تواند به‌عنوان یک سیستم سرکوبگر عمل کند و فرد را در “چنگال‌های روانی” خود نگه دارد. او در کتاب “علیه خانواده” به بررسی این موضوع پرداخت و نشان داد که چگونه ساختار خانواده می‌تواند به بحران‌های روانی منجر شود.

زبان دیوانگی

کوپر در کتاب “زبان دیوانگی” (1980) به بررسی مفهوم جنون و نقش آن در آزادی انسان پرداخت. او جنون را به‌عنوان “یک نیروی آزادی‌بخش” توصیف کرد و معتقد بود که جنون می‌تواند راهی برای شکستن قوانین و محدودیت‌های اجتماعی باشد.

دیدگاه کوپر درباره جنون

• جنون به‌عنوان انقلاب شخصی: کوپر جنون را یک “انقلاب دائمی در زندگی فرد” می‌دانست که می‌تواند به بازگشت به یک دنیای کاملاً تحقق‌یافته منجر شود.
• نقد تعاریف قانونی از عقل: او معتقد بود که تعاریف قانونی از عقل و جنون ناکافی هستند و بیشتر بر بیماری تمرکز دارند تا سلامت.
• جنون و طبیعی بودن: کوپر پیشنهاد کرد که “طبیعی بودن” می‌تواند با جنون و عقل در تضاد باشد.

نقد روانپزشکی به‌عنوان ابزار کنترل اجتماعی

کوپر به همراه تامس ساس و R.D. Laing، روانپزشکی را به‌عنوان ابزاری برای کنترل اجتماعی نقد کرد. او معتقد بود که روانپزشکی می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای سرکوب رفتارهای غیرمعمول و تثبیت هنجارهای اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.

نقد تشخیص بیماری‌های روانی

• رد مفهوم بیماری روانی: کوپر معتقد بود که مفهوم بیماری روانی بیشتر یک ساختار اجتماعی است تا یک واقعیت علمی.
• بیماری به‌عنوان ابزار سرکوب: او هشدار داد که با نامیدن رفتارهای خاص به‌عنوان بیماری، می‌توان از روانپزشکی برای سرکوب و کنترل افراد استفاده کرد.

آثار برجسته

1. روانپزشکی و ضد روانپزشکی (1971)

این کتاب یکی از مهم‌ترین آثار کوپر است که در آن به نقد روانپزشکی سنتی و معرفی جنبش ضد روانپزشکی پرداخته است. کوپر در این کتاب، روانپزشکی را به‌عنوان ابزاری برای سرکوب و کنترل اجتماعی معرفی می‌کند.

2. علیه خانواده

در این کتاب، کوپر به بررسی نقش خانواده در ایجاد مشکلات روانی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه ساختار خانواده می‌تواند به سرکوب و کنترل افراد منجر شود.

3. زبان دیوانگی (1980)

این کتاب به بررسی مفهوم جنون و نقش آن در آزادی انسان می‌پردازد. کوپر در این کتاب، جنون را به‌عنوان یک نیروی آزادی‌بخش معرفی می‌کند.

تأثیر و میراث دیوید کوپر

تأثیر بر جنبش ضد روانپزشکی

کوپر یکی از چهره‌های کلیدی در جنبش ضد روانپزشکی بود و با نظریات خود، تأثیر عمیقی بر این جنبش گذاشت. او به همراه R.D. Laing و دیگران، به نقد روانپزشکی سنتی و معرفی رویکردهای جایگزین پرداخت.

نقد درمان‌های روانی

کوپر با نقد درمان‌های روانی خطرناک و تأکید بر نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی در مشکلات روانی، به تغییر نگرش‌ها در این حوزه کمک کرد.

نقد خانواده

آثار کوپر درباره نقش خانواده در مشکلات روانی، به درک بهتر از تأثیر ساختارهای اجتماعی بر سلامت روان کمک کرد.

نتیجه‌گیری

دیوید کوپر یکی از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان جنبش ضد روانپزشکی بود که با نقد روانپزشکی سنتی و معرفی مفاهیمی نوآورانه، به تغییر نگرش‌ها در این حوزه کمک کرد. او با تأکید بر نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی در مشکلات روانی و نقد ساختارهای سرکوبگر مانند خانواده، به درک عمیق‌تری از سلامت روان و آزادی انسان دست یافت. آثار و اندیشه‌های کوپر همچنان الهام‌بخش پژوهشگران و فعالان در حوزه روانپزشکی و علوم اجتماعی است.