حسین تهرانی
حسین تهرانی ( زاده ۱۲۹۰ تهران - درگذشته ۷ اسفند ۱۳۵۲ تهران ) نامبرده تحصیلات ابتدایی خود را در دبیرستان امیراتابک به پایان رساند. وی در کودکی زحمات و مصائب فراوانی متحمل شده بود که آثار آلام و سختیهای دوران طفولیت تا پایان عمر در چهره اش باقی بود. در جوانی با آنکه از حیث مادی در مضیقه بود ولی هیچگاه از عشق خود به ساز مورد علاقه اش مایوس نشد و ضرب را به زیر عبا میگرفت و با پشتکار و جدیت به نزد استاد خود ، حسین خان اسماعیل زاده میرفت.
تهرانی از سال ۱۳۰۷ کار جدی خود را نزد اسماعیل زاده آغاز کرد و به علت رایج نبودن خط موسیقی ، تمرینات تنبک را به کمک اصطلاحاتی مثل : «بله و بله و بعله دیگه» و «یکصد وبیست وچهار ، یکصدو بیست و چهار» و غیره به حافظه میسپرد. چندی بعد به محضر استادانی چون : رضا روانبخش ، مهدی غیاثی و کنگرلو که در تنبک نوازی تبحری داشتند راه یافت و به سبک هر یک آشنایی کامل پیدا کرد ولی او استاد اصلی خود را ابوالحسن صبا میدانست. در سال اول تاسیس رادیو تهران در آن مؤسسه به فعالیت پرداخت و در سال ۱۳۲۳ به مدرسه موسیقی کلنل وزیری راه یافت و تدریس تنبک را در این مدرسه به عهده گرفت و کار خود را تا سال ۱۳۲۸ که هنرستان موسیقی ملی به همت روح اله خالقی شروع به کار کرد ادامه داد.
وی برای اولین بار دست به ایجاد گروه تنبک زد و برای آنها قطعاتی را تنظیم کرد.
چند سال بعد به زور خانه راه پیدا کرد و ریتمهای زورخانه ، هنر ضرب را در وجودش پرورش دادند اما در همان احوال حادثه مهمی در زندگی او روی داد که سیر زندگی اش را دگرگون کرد ، به این معنی که یک روز در خانه یکی از اعیان آن روز خیابان عین الدوله با آقای بدیع زاده استاد آواز و موسیقی ایرانی آشنا شد و استعداد و نبوغ او ، بدیع زاده را تحت تاثیر قرار داد. چند روز پس از آن مجلس جشنی در خانه یکی از محترمین آن زمان برپا بود و شخصیتهای ادبی و هنری مهمی مانند مرحوم ذکاالملک فروغی و استاد ملک الشعراء بهار و ابوالحسن صبا و حبیب سماعی و بدیع زاده در آن شرکت داشتند. آقای بدیع زاده در این مجلس داستان تهرانی و استعداد فوق العاده او را در ضرب نوازی با حضار در میان گذاشت و به این ترتیب برای نخستین بار با چنان استادانی روبرو شد ، سازها کوک شدند و طبق معمول صبا و سماعی پیش در آمدی را شروع کردند و او نخستین آزمایش هنری خود را با دو استاد مسلم موسیقی و ریتم آغاز کرد. در آغاز کسی به او توجه نکرد ولی پس از شروع شدن چهار مضراب ، حضار کم کم متوجه شدند که با تنبک نواز چیره دستی روبه رو هستند. صبا که از همان نگاه اول به استعداد او پی برده بود، از این آشنایی خوشحال بود اما حبیب سماعی که خود ضرب مینواخت بی میل نبود که سر به سر تهرانی بگذارد لذا ریتم عوض کرد ولی وی از عهده بر آمد ، سماعی ریتم را تندتر کرد اما او باز هم برآمد.
کار حسین تهرانی و استاد صبا به این جا ختم نشد ، صبا بیاندازه از وی و استعدادش خوشش آمده بود و تهرانی به شدت مجذوب و شیفته استاد گردید و این اشتیاق او را به کلاس درس استاد صبا کشاند. پس از شهریور 1320 مرحوم روح اله خالقی با همت و شرکت جمعی از دوستان هنرمند خود انجمن موسیقی ملی را پایه گذاری کرد که تهرانی از اعضای اصلی آن و تنها نوازنده تنبک در انجمن بود. به همین سبب با تشویق و راهنمایی مرحوم خالقی ، کلاس آموزش تنبک تاسیس کرد و به تربیت شاگردانی پرداخت که مرحوم علی زاهدی معروفترین آنها بود. اما حسین تهرانی با نبوغ ذاتی و گذشت و فداکاری این آلت کم ارزش را از ذلت نجات و به درجه و مقام کنونی خود رساند. تهرانی چه در زمان حیات و چه پس از مرگ از ثروت و مال و منال دنیا بهره چندانی نداشت. همه ثروت او منحصر به خانه محقری در یکی از محلات دور دست تهران بود که با قرض از بانک ها و کمک وزارت فرهنگ و هنر تهیه کرده بود.
و سرانجام این هنرمند ارزنده در ۷ اسفند ۱۳۵۲ در تهران درگذشت.
نظر شما