ثمین باغچه‌بان ( زاده ۱۳۰۴ تبریز -- درگذشته ۲۹ اسفند ۱۳۸۶ استانبول ) آهنگساز ، شاعر ، نویسنده و مترجم.

نامبرده کودکی خود را در شیراز گذراند و از ۷ سالگی با خانواده‌اش ساکن تهران شد و تحصیلاتش را در این شهر گذراند. ثمین باغچه‌بان علاقه به یادگیری پیانو داشت ولی به علت نبود پیانو در خانه و عدم امکانات مالی خانواده ، و از آن‌جا که مادرش ویلون داشت ، مجبور به برگزیدن ویلون شد؛ ولی ویلون مادرش هم به علت تعمیر نامناسب صدای خوبی نداشت و مورد قبول هنرستان موسیقی نبود. اما چون می‌توانست ساز ابوا را از هنرستان قرض بگیرد ، این ساز را در نهایت برگزید. او طی طرحی که رضاشاه با آتاترک برای اعزام دانشجو امضا شده بود به ترکیه رفت. طی این طرح ۱۲۰ دانشجو در گروه‌های ۲۰ نفری به ترکیه اعزام می‌شدند و او در گروه آخر اعزام شد.
وی در آنکارا با اِولین باغچه‌بان که خواننده و پیانیست اهل ترکیه آشنا شد و با او ازدواج کرد.
پس از پایان تحصیل در کنسرواتوار دولتی آنکارا ، آنها به ایران آمدند و در هنرستان عالی موسیقی ( کنسرواتوار تهران ) استخدام شدند. ثمین آهنگسازی درس می‌داد و اِولین آواز و پیانو.
ثمین باغچه‌بان و خانواده‌اش چند سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران برای همیشه به ترکیه مهاجرت کردند. او در ۲۹ اسفند ۱۳۸۶ در استانبول درگذشت و در گورستان ایرانیان این شهر به خاک سپرده شد.
ثمین فرزند جبار باغچه‌بان (جبار عسکرزاده) بود و کتابی درباره پدرش در ایران منتشر کرده‌ است که «چهره‌هایی از پدرم» نام دارد و در تیراژ محدود ۱۱۰۰ نسخه منتشر شده‌است.
یکی از نخستین و مشهورترین آثار ثمین باغچه‌بان «سوییت سمفونیک بومی‌وار» (برای ارکستر سمفونیک) است که در سال ۱۳۳۲ خورشیدی به پایان رسید و برای نخستین بار به رهبری فرشاد سنجری ، رهبر میهمان ارکستر سمفونیک تهران به اجرا در آمد. این اثر در سه بخش و با الهام از چند ترانه محلی ایرانی آفریده شده است.
از دیگر آثار معروف باغچه‌بان ، آلبوم «رنگین کمون» برای کودکان است که با همکاری ارکستر سمفونیک رادیو وین به رهبری توماس کریستین داوید ، گروه همسرایان میترا (فرح) به رهبری اِولین باغچه‌بان اجرا و ضبط شده است. تکخوانان این آلبوم ، بهجت قصری (سوپرانو) و اِولین باغچه‌بان (متسوسوپرانو) هستند. بخش دوم این آلبوم ، هشت سال پس از درگذشت ثمین باغچه بان ، به کوشش پسرش ، کاوه با عنوان «چهارشنبه سوری» منتشر شد.
باغچه‌بان کتابهایی از عزیز نسین نویسنده طنزنویس ترک و یاشار کمال را نیز به فارسی ترجمه کرده‌است.
گزیده آثارش
سوییت سمفونیک «بومی‌وار» برای ارکستر سمفونیک (در سه بخش)
«رباعی» روی سروده‌های باباطاهر (برای آواز و پیانو)
«تو بیو» بر پایه ترانه محلی بختیاری (برای آواز گروهی)
مجموعه رنگین کمون برای تکخوانان ، آواز گروهی و ارکستر
«شُلیل» و «ویرانه» (برای ارکستر زهی)
«چهارشنبه سوری»
ترجمه کتاب‌های یاشار کمال
ترجمه و معرفی عزیز نسین‌
‌