روزنامه همشهری چهارشنبه 3 مرداد ,1375 24 جولای ,1996 سال چهارم شماره 1025

درباره مزاحمتهای تلفنی
در سال 72 از طریق کنترل وردیابی 18 هزار مزاحم تلفنی کشف شد که
این رقم پارسال به رقم شگفت انگیز 53 هزار نفر رسید.
تجرد یکی از عوامل ارتکاب عمل مزاحمت تلفنی است.
اشاره: حدود یک قرن است که از اولین مخابره تلفنی می گذرد و از آن
زمان تاکنون شاهدپیشرفت های اساسی در زمینه این صنعت پویا و
فراگیر هستیم . و در کشور ما نیز13, سال پس از اختراع تلفن یعنی
سال 1889 میلادی نخستین رابطه تلفنی بین ماشین دودی تهران و شهرری
برقرار شد و بعداز آن کامرانیه (شمیران) و عمارت وزارت جنگ تهران و
سپس مقر ییلاقی شاه و عمارت سلطنتی تهران دارای ارتباط تلفنی شدند.
با طی سالیان متمادی, روندتوسعه کمی و کیفی مخابرات از مرحله
مغناطیسی تامرحله خودکار و به تدریج ارتباطات ماهواره ای ورادیویی و
تلفن همراه با صرف هزینه های هنگفت, راه پرفرازی طی شد. و آیا
به راستی, صرف هزینه های هنگفت و طی این همه فراز و نشیب در طول زمان ,
نیازمند به کارگیری صحیح از این پدیده تکنولوژیک نیست. عارضه ای به نام
مزاحمت تلفنی که دارای عواقب اجتماعی, خانوادگی واقتصادی فراوانی است
آیا نیاز به بازنگری و تفکر جدی و دقیق تری ندارد. و آیا ایجادمشکلات
روانی, خانوادگی و اجتماعی برای افراد,فقط برای ساعتی وقت گذرانی و
یا خنده و شوخی راه حل مناسبی است !

آیا شما مزاحم تلفنی شده اید
این پرسشی بود که تعدادی از جوانان به آن پاسخ گفتند. ساعت 2 بعد از
ظهر در جلوی یک باشگاه ورزشی (استخر شنا) در تهران ایستاده بودم.
ورزشکاران و اعضای باشگاه گروه گروه خارج می شدند.
رضا 17 ساله گفت: نه . مزاحم تلفنی یعنی چه
با حیرت گفتم: نمی دانی مزاحم تلفنی یعنی چه
چرا می دانم; اما اهلش نیستم.
یعنی واقعا تا به حال ازطریق تلفن مزاحم هیچ کسی نشده ای من
حرفهای شما را بدون هیچ مشخصاتی یادداشت می کنم.
خندید و گفت: راستش ما فقط مزاحم آشنایان و دوستان می شویم. تازه
بعد از یکی و دو بار مزاحمت می رویم و به خودش می گوئیم و کلی هم
می خندیم.
علی 20 ساله می گوید: گاهی اوقات بله . گاهی هم دیگران مزاحم ما
می شوند.
می پرسم: پس می پذیری که این کار اسمش مزاحمت است و غیرقانونی
بله. ولی به هرحال گاهی ماحرفی می زنیم و گاهی دیگران برای ما
حرفی دارند.
فرزاد 24 ساله می گوید: من شخصا مزاحم کسی نشده ام . ولی گاهی در
جمع دوستان پیش آمده و مزاحمتی هم برای بعضی از دوستان خودمان
فراهم کردیم. البته اگر کسی هم منزلمان مزاحم شود, من با او صحبت
می کنم.
براساس پژوهش اداره تحقیقات و مطالعات اجتماعی شرکت مخابرات
ایران ,تجرد یکی ازعوامل ارتکاب عمل مزاحمت تلفنی است. البته این
عارضه با توجه به تربیت خانوادگی متفاوت است. برخی مردان متاهل نیز
بنا به عللی از جمله نارضایتی های خانوادگی, زنان ناسازگار و مشکلات
شخصیتی و روانی دچار این عارضه می شوند.
. امیر نیک نام جامعه شناس در این مورد می گوید: شرایط حاکم بر جامعه
و محدودیتهای موجود برای ارتباطهای رودررو و شرایط فرهنگی و
خانوادگی افراد, جوانان را در سنین بلوغ آماده و پذیرای ارتباط
غیرمستقیم و غیرحضوری از طریق تلفن می کند.
. فروغ میر طهماسب نیز می گوید: جوانان بیشترین درصد مزاحمین
تلفنی را تشکیل می دهند وانگیزه اصلی آنها نیز عمدتاسرگرمی و
وقت گذرانی است.
دسته دیگر مزاحمین تلفنی راکودکان تشکیل می دهند. این گروه به دلیل
پایین بودن فرهنگ خانوادگی, از این وسیله به عنوان اسباب بازی
استفاده می کنند. گروهی نیز در پاره ای موارد و با درصد کمتر, از تلفن
به عنوان یک وسیله تهدیدکننده یا اعمال اغراض شخصی استفاده
می کنند.

چه می توان کرد تلفن در همه جوامع برای بهبودوضع زندگی و سرعت
عمل درکارهای روزانه استفاده می شود. مثلا برای بیدارشدن از خواب ,
انجام خرید کالا و یا ارائه خدمات ویژه, سفارشهای شخصی و خانوادگی
و فرزندداری وغیره.
اما این رحمت چرا موجب زحمت می شود و برای رفع آن چه بایدکرد.
رئیس مرکز تحقیقات شرکت مخابرات می گوید: باتوسعه کیفی و کمی
تکنولوژی مخابرات و دیجیتالی شدن آن, امکان شناسایی و ردیابی
مزاحمان تلفنی به راحتی فراهم شده است.
هر مشترک تلفن دارای مزاحم تلفنی, کافی است شکایت کتبی به امور
بازرسی مخابرات منطقه خود تسلیم کند تا تلفن وی به شکل
کامپیوتری تحت کنترل درآید و مزاحم در مدت بسیار کوتاه ردیابی شده
و بعد مراحل قضایی و قانونی آن پی گیری شود.
در این زمینه مزاحم برای نخستین بار به مدت یک هفته همراه با اخطار
کتبی و برای بار دوم به مدت 3 ماه تلفن منزلش قطع خواهد شد. در
صورت ارتکاب سومین بار, با نظر و تصمیم کمیسیون رسیدگی, امتیاز تلفن
از دارنده آن سلب می شود.
وی می افزاید: دراین مرحله دقت بسیاری صورت می گیرد. زیرا مزاحم
تلفنی همیشه ازتلفن خود ایجاد مزاحمت نکرده و چه بسا اصلا از
تلفن استفاده نکرده باشد. ولی به هرحال دارنده تلفن مسئول مراقبت
از تلفن خود است.
براساس آمار اداره بازرسی شرکت مخابرات ایران , در سال 1372 حدود
17 هزار مشترک درخواست کشف مزاحمین تلفنی خود را کرده اند. این رقم
درسال 74 با توجه به گسترش سریع شبکه مخابراتی کشور به بیش از 44
هزار نفر یعنی حدود 2,5 برابر رسیده است .
همچنین در سال 72 از طریق کنترل و ردیابی تلفن تعداد 18 هزار
مزاحم کشف شد که این رقم در سال 74 به رقم شگفت آور 53 هزار
افزایش یافته است.
براستی غیر از شیوه های قانونی و مجازات راه حل های دیگرچیست
یک جامعه شناس می گوید: درکشور ما باید فرهنگ استفاده درست از
تلفن به وسیله آموزش همگانی از طریق مدارس, رسانه های گروهی بویژه
رادیو و تلویزیون اشاعه یابد.
در ایران شیوه درست استفاده از تلفن هنوز بدون فرهنگ سازی مانده
است.
همچنین به خانواده ها برای استفاده بهتر از تلفن باید آموزش داد.
تلفن ابزاری است برای صرفه جویی در زمان و جلوگیری از رفت وآمدهای
بیهوده با صرف هزینه های بسیار و نهایتا تحمل ترافیک در شهرها.
وی می افزاید: پاسخگویی به نیازهای اساسی و بدیهی جوانان از عوامل
اصلی است که موجب کاهش استفاده نادرست از تلفن می شود.

آخرین اطلاعیه شرکت مخابرات استان تهران با انتشار اطلاعیه ای بر
اعمال قانون مجازات اسلامی و مقررات این شرکت درمورد مزاحمین
تلفنی تاکید کرد و خواستار استفاده صحیح از تلفن از سوی مشترکین شد.
براساس قانون مجازات اسلامی مزاحمین تلفنی به حبس از یک تا شش ماه
محکوم می شوند. علاوه بر این شرکت مخابرات نیز دربار اول ضمن دادن
اخطار کتبی به مدت یک هفته شماره تلفن فرد مزاحم را قطع می کند.
براساس این اطلاعیه در صورت تکرار مزاحمت در باردوم ارتباط تلفنی
فرد مزاحم به مدت سه ماه قطع می شود و وصل مجدد در هر مرحله مستلزم
پرداخت هزینه های مربوطه خواهد بود.
این شرکت خاطر نشان کرده است: ارتباط تلفنی مزاحمین تلفنی در مرتبه
سوم برای همیشه قطع و ودیعه مشترک مزاحم مسترد خواهد شد.
این شرکت در پایان به مشترکین خطوط تلفنی وخانواده ها توصیه کرده
است تا نحوه استفاده صحیح ازتلفن را به کسانی که از این وسیله
ارتباطی استفاده می کنند آموزش دهند.

طرح پژوهشی جدید شرکت مخابرات ایران اداره تحقیقات و مطالعات
اجتماعی شرکت مخابرات ایران, طرح پژوهشی جدیدی را در زمینه مزاحمت
تلفنی دردست اجرا دارد. در این طرح که با همکاری گروهی از محققین
و کارشناسان مخابراتی, جامعه شناسان و روانشناسان اجتماعی تهیه شده
است, پدیده مزاحمت تلفنی و ماهیت و علل آن مورد بحث و تجزیه و تحلیل
قرار خواهدگرفت.
براساس این طرح, مزاحمت تلفنی, نوعی انحراف رفتاری کم و بیش جدی
تلقی می شود که تقریبا هیچ یک از خانواده های دارای خط تلفن از آثار
نسبتا دردناک آن مصون نیستند.
در این بررسی عواملی مانند مشکلات خانوادگی, وضع تحصیلی, بیکاری ,
پریشانی روانی, طبقه اجتماعی, میزان درامد و غیره که به نحوی با مشکل
مزاحمت تلفنی در ارتباط است و نیز مرتکبین به این عمل ناشایست, مورد
توجه قرار می گیرند. در این طرح با دو گروه مزاحمین تلفنی و شاکیان
مزاحمت های تلفنی و یا خانواده هایی که به هر دلیل از آسیب های گوناگون
این نوع مزاحمت رنج برده اند, مصاحبه حضوری انجام می شود.
همچنین دو نوع پرسشنامه مخصوص برای مزاحمین تلفنی و شاکیان آنها
تهیه شده است.
از آنجایی که برای محققین دستیابی به همه مزاحمین تلفنی و شاکیان از
آنها در سطح استان تهران فراهم نیست, لذا با توافق و با روشهای
آماری, درصد معینی از افراد هر دو گروه به عنوان گروه نمونه انتخاب
می شوند و مورد پرسش قرار خواهند گرفت.
این طرح پس از گردآوری و دریافت پاسخاز گروههای نمونه, نتایج
به دست آمده رابا استفاده از فرمولهای آماری تجزیه وتحلیل کرده و
نهایتا به شکل یک مجلدو گزارش نهایی آماده خواهدشد.
این نتایج به همه افراد, گروهها, خانواده ها و سازمانهایی که به نحوی
از مشکلات مزاحمت تلفنی صدمه می بینند و یا می توانند در تخفیف این
مشکل اجتماعی سهمی داشته باشند, ارائه می شود.
در طرح مقدماتی این پژوهش آمده است: پدیده مزاحمت تلفنی به روی یک
قطب متمرکز است اول ابراز موجودیت رمزگونه و توام با شک, ابراز
تردید و ترس, انتقال احساس محبت, عشق و یا شوخی, وقت گذرانی و
کنجکاوی است و دوم نوعی رفتار خلافکارانه و غیراخلاقی, احساس حسادت ,
خشم و نفرت و نظایر آن که در مجموع نوع انحراف رفتاری محسوب
می شود.
بدین ترتیب با جمع آوری اطلاعات مستند, نتایج این طرح برای سازمانهای
مختلف ازجمله صدا و سیمای جمهوری اسلامی, وزارت آموزش و پرورش و
نشریات و دستگاههای جزایی و حقوقی قابل استفاده است.
چنانچه دستگاههای جزایی قادرخواهندشد میزان تنبیه مجرمین را
دقیق تر بررسی و تعیین کنند و سایرسازمانها و مراکز نیز برای ساخت
برنامه های آموزشی بهتر و سنجیده تر عمل کنند.