موضوع : پژوهش | مقاله

نقش مقاومت

خیابان مظفر بعد از میدان فلسطین کمى دور تر از سفارت فلسطین در ایران است براى آنهایى که هنرهاى تجسمى را دوست دارند یک خیابان با خاطره هایى از عکس، مجسمه و نقاشى است، بعد از مؤسسه فرهنگى هنرى صبا که با چندین گالرى به یک مرکز بزرگ هنرى تبدیل شده است، ساختمان موزه هنرهاى معاصر فلسطین در آن طرف خیابان خودنمایى مى کند. عمارتى که با معمارى ایرانى، زیبایى به آن خیابان بخشیده است و در ظهر یکى از روزهاى آخر مرداد ماه ساختمان این موزه با نام هنرهاى معاصر فلسطین با طراحى و اجراى فرهنگستان هنر افتتاح شد.
برگزارى چهار نمایشگاه رسمى در عمر کوتاه این موزه، نشان از استقبال هنرمندان و علاقه مندان به هنرهاى تجسمى از این موزه دارد. این روزها موزه هنر هاى معاصر فلسطین به یارى موزه هنرهاى معاصر تهران رفته است و آثار نقاشى هنرمندان نسل اول انقلاب و هنرمندان جبهه و جنگ را در کنار نقاشى هاى هنرمندان جوان به نمایش در آورده است. این نمایشگاه که با نام هنرهاى تجسمى مقاومت برگزار مى شود تا ۲۶ آذرماه برپا خواهد بود.
از پله ها بالا مى رویم و در سرسراى نگارخانه اى عمارت تابلوهایى که به روى دیوار استواراند و تصویرى از مقاومت را به نمایش گذاشته اند خیره مى شویم. انگار صداى الله اکبر از فوج آدم هایى که در تصویر غرق خون شده اند را مى شنوى، نگاه نگران مادر که آنطرف ترش نشانه کاج پرچم لبنان نمایان است را مى بینى، همه چیز در این جا نفس مقاومت است.
هشت نگارخانه تو در تو در سه طبقه در عمارتى در جنوب خیابان فلسطین، موزه اى است براى نمایش پاسداشت مقاومت در جهان. این عمارت تا چند سال پیش متروک بود، اما امروز اگر وارد این محل شوید، چشمتان به مجسمه هایى مى افتد که نشان از هنر مقاومت مردمى دارد که سال هاست براى دفاع از سرزمین خود با اشغالگران سرزمین پیامبران جنگیده اند و در راه پاسداشت سرزمین اجدادى و بازپس گیرى سرزمین هاى اشغالى جان باختند.
در موزه فلسطین هنر مردمى و هنر مندانى چون ناجى العلى که جان خود را همراه«حنظله»، پسر بچه اى که با لباس پاره به مردم جهان پشت کرده بود، در راه احقاق حق ملت خود به تیر صهیونیست اشغالگر سپرد به نمایش در مى آید.
این موزه تنها موزه در جهان است که با نام فلسطین، آثار تجسمى هنرمندان فلسطینى و دیگر کشورها را به نمایش در مى آورد. محبوبه پلنگى با شروع به کار این موزه چهار ماه مدیر این مجموعه هنرى شده است، او درباره این موزه مى گوید: این موزه نخستین موزه هنر معاصر فلسطین در جهان است که مى تواند تصویرگر مظلومیت و مقاومت فرزندان انتفاضه در سرزمین پیامبران باشد: موزه هنرهاى معاصر فلسطین تنها موزه است که با موضوع فلسطین فعالیت مى کند.
بى تردید اهداف درست و نیت صحیحى براى راه اندازى و اختصاص دادن این مجموعه به هنرهاى معاصر فلسطین، پس از مقاومت نیم قرنى فلسطینى ها وجود داشته است.
اندیشه راه اندازى این موزه در زمان برگزارى نمایشگاه بین المللى«هنر مقاومت»توسط فرهنگستان هنر شکل گرفت. سال ۸۱ فرهنگستان در پى حمایت از انتفاضه مردم فلسطین اقدام به برپایى نمایشگاه بین المللى هنر مقاومت در مؤسسه فرهنگى هنرى صبا کرده. در این نمایشگاه بیش از یک صد اثر ارزشمند با موضوع مقاومت و فلسطین به نمایش گذاشته شد. آن روز ها این نمایشگاه که با حضور پر رنگ هنرمندان ایرانى و فلسطینى برپا شده بود با استقبال چشمگیر مردم روبرو شد. مسئولان فرهنگستان هنر پس از این نمایشگاه طرح اولیه تأسیس موزه اى به نام فلسطین را مطرح کردند. به همین منظور ۶۵ اثر از هنرمندان برجسته خریدارى شد؛ این آثار متعلق به بهترین نقاشان فلسطینى رانده شده از سرزمین مادرى و مقیم در کشور سوریه، لبنان و اردن بود. پس از خریدارى آثار، طرح به مرحله اجرایى رسید. فرهنگستان که از سال ۸۳ عمارت موزه را از شهردارى گرفته بود، مرحله بازسازى و مرمت ساختمان را براى اجرایى کردن موزه هنرهاى معاصر فلسطین آغاز کرد.
طراحى و معمارى این ساختمان که برعهده مهندس موسوى بود با تغییرات اساسى و مناسب با سازه، براى کاربرى موزه اى دائمى انجام شد.
در سرسراهاى هشت گالرى موزه طاق و قوس هاى معمارى ایران و مؤلفه هاى شاخص در طراحى نگارخانه هاى صبا، آیینه و خیال به چشم مى آید و پیوندى میان این چند موزه درمعمارى ایران دیده مى شود.
حالا که در این چند ماهه سه نمایشگاه بزرگ در موزه هنرهاى معاصر فلسطین برپا شده است و موزه با نام دائمى فعالیت خود را ادامه مى دهد بحث آینده موزه و جایگاه گنجینه موزه که در شکل استاندارد همه موزه هاى دنیا تعریف خود را دارد مطرح مى شود.
مدیر این موزه از خریدارى همان آثار که در نمایشگاه مقاومت ارائه شد سخن مى گوید، او عنوان مى کند، ۳۰۰ اثر گرافیکى در گنجینه موزه موجود است که برگزیده بخش ویژه فلسطین در نخستین دوسالانه پوستر معاصر جهان اسلام است. همچنین ۱۲ اثر حجم و مجسمه ساخته شده از چوب، فلز و... با موضوع نبرد، پیروزى و مقاومت در گنجینه موزه هنرهاى معاصر فلسطین نگهدارى مى شود.
در میان فعالیت هایى که در برنامه موزه هنرهاى معاصر فلسطین دیده مى شود عنوان«دبیرخانه دائمى دوسالانه هاى معاصر جهان اسلام»از مهمترین فعالیت هاى این موزه به شمار مى آید.
این دبیر خانه به دنبال برگزارى موفقیت آمیز دو سالانه هاى نقاشى و پوستر جهان اسلام در مؤسسه فروش هنر صبا و موزه فلسطین راه اندازى شد.
با این حال مسئولان این موزه، مرکز بین المللى هنر معاصر جهان اسلام را راه اندازى کردند تا در آینده مرکزیت هنرجهان اسلام در موزه هنرهاى معاصر فلسطین شکل بگیرد.
و در میان صحبت هاى مدیر موزه هنرهاى معاصر فلسطین از اهداف موزه سخن بسیار دیده مى شود. او معتقد است که ساماندهى، جهت بخشى و عرضه کلیه آثار هنرى با مضمون حماسه، جهاد و مقاومت مردم فلسطین از اهداف مهم موزه است.
پلنگى مى گوید، ایجاد زمینه براى اشاعه هنرمقاومت در سطح جهان و شکل گیرى یک جریان فکرى و فرهنگى با مشارکت هنرمندان جهان اسلام و ترسیم چهره درخشان حماسه و جهاد مردم فلسطین از دیگر اهداف موزه است.
طراحان این موزه قصد دارند تا موزه هنرهاى معاصر فلسطین را مرکز انتقال تجارب و دستاوردهاى هنرى هنرمندان مسلمان، و بزرگ ترین مرکز هنر مقاومت در جهان اسلام تبدیل کنند.
این موزه محلى است تادفاع مردم فلسطین را به نمایش بگذارد، تصویر مقاومت در برابر ظلم، زبان هنر است که مى تواند حمایت و پشتیبانى و همدردى فلسطین اشغال شده باشد و در این حمایت هنرمندان سراسرجهان از حقوق مردم فلسطین از پاى نخواهند نشست.
و آخر کلام این موزه براى تبیین و تثبیت هنر مقاومت به فعالیت خود ادامه خواهد داد.


منبع:  روزنامه  ایران ۱۳۸۵/۰۹/۲۵
نویسنده : عماد روشن
 

نظر شما