مجله  اسلام و غرب  مهر 1378، شماره 26 

نویسنده : تعظیم قسام - ترجمه: حسن شاه بیگ
39
دانشکده دین آمریکا بزرگترین جامعه تعلیم یافته و انجمن حرفه ای محققین و معلمین رشته دین در جهان می باشد. این دانشکده از طریق همایشهای دانشگاهی، انتشارات و برنامه ها و خدمات متعدد برای اعضاء، مروج و مشوق تحقیق و تعلیم است. از اهداف دیگر این دانشکده، توسعه انتشارات و ارتباط تحقیقاتی در امور دینی، استقبال از دیدگاههای گوناگون در زمینه مطالعه دین، حمایت از تنوع نژادی، قومی و نسلی و یافتن راه حلهایی در جهت کمک به درک عمومی بهتر از دین می باشد.

نشست سالانه این دانشکده در اواخر نوامبر هر سال برگزار می گردد و زمینه جالب توجه و مناسبی را برای نقد و پرسش آزاد، اندیشه و تفکر انتظام یافته و مبادله تحقیقاتی در ادیان جهان مهیا می سازد. بخش مطالعه اسلام، یکی از برنامه های چهارده گانه این دانشکده است و به صورت رسمی، در سال 1986 به رسمیت شناخته شده است. این بخش، با مشارکت طولانی و مسلم بیش از صد نفر از اعضای فعال آن، به عنوان یکی از بخشهای عمده این دانشکده محسوب می گردد. علاوه بر آن، بخش مذکور یکی از متنوعترین گروههای دانشکده تلقی می گردد; چرا که طراحان بخش، برنامه ریزان میزگردها و حضار به محققین در تمامی سطوح شغلی و دانشگاهی خدمات ارائه می دهند. این بخش همچنین شکل دهنده حضور و مشارکت محققین بین المللی از کشورهایی نظیر مصر، مالزی، اندونزی، آفریقای جنوبی و چین می باشد.

بخش مطالعه اسلام میدان کاری برای تحقیقات جدید در مورد اسلام تلقی می گردد. نشست سالانه دانشکده شامل حداقل پنج جلسه در زمینه مطالعه آداب و اعتقادات مسلمانان و همچنین ارائه مقالات فردی با عناوین اسلامی در دیگر واحدها و جلسات مربوط به این برنامه می باشد. تنوع فرهنگی و زبانی، محدوده منطقه ای و تاریخی و تنوع روش شناسی هایی که اخیرا در مطالعات اسلامی بکار رفته اند، تولیدات این بخش را سال به سال غنی تر و متنوعتر کرده است. نظریات جلسه در لیست زیر طبقه بندی می شود:

1- مطالعه متون اسلامی و کتب مقدس;

2- مطالعه اسلام زنده در مناطق و فرهنگهای مختلف;

3- روش شناسی و دیدگاههایی راجع به مطالعه اسلام;

4- موضوعاتی از قبیل نسل، الهیات، آزادی، حقوق بشر;

5- رشته های فرعی مطالعات اسلامی شامل تصوف، حقوق، الهیات، فلسفه و مکتب شیعه.

سیاست ما تشویق فلسفه روش شناسی، تنوع ایدئولوژیکی و بحث مربوط به انتظامات داخلی در برنامه کاری خود می باشد. جلسات مشترک با دیگر واحدهای این دانشکده، رشته هایی از قبیل قومیت و نسل اسلامی، مطالعات اسلامی و یهودی، اسلام و تعلیم دانشگاهی و مطالعه دین را در برمی گیرد. با اهمیتی که به کتاب مقدس در اسلام داده شده است، بخش مطالعه به طور مرتب جلساتی برای مطالعات قرآنی در نظر می گیرد. این بخش استفاده از گفتمانهای مربوط به انتظامات داخلی را که به عنوان پلی میان دیدگاههای لفظی، فلسفی، اجتماعی و انسان شناسی در مورد قرآن و دیگر متون اسلامی عمل می کند، تشویق می کند.

جنبه دیگر بخش مطالعه اسلام، جذب اعضای بیشتری برای دانشکده از طریق ارائه جلسات مربوط به تعلیم اسلام در دوره تحصیلی غیر تخصصی دانشکده ها می باشد.

بسیاری از برنامه های دانشگاهی آمریکا در زمینه مطالعات دینی برای غیر متخصصین شرایطی را فراهم می آورد تا دوره های مقدماتی در زمینه دنیای اسلام را بگذرانند.

جلسات تعلیم اسلام میدانی برای مطرح کردن سؤالات مهم مربوط به فن تعلیم می باشد. آنها همچنین به محققین این فرصت را می دهند تا در مورد طبقه بندیها و چارچوبهای مفهومی وسیعتر که در مطالعات دینی به کار می روند، تاملی داشته باشند. به این ترتیب، بخش مطالعه اسلام می تواند به عنوان یک ماخذ نقد و انتقادی در داخل دانشکده برای دیگر محققین دینی که احتمالا کارشناسان اسلامی در بخشهای خود ندارند، باشد.

بخش مطالعه اسلام همچنین دارای یک لیست پست الکترونیکی برای اعضای خود به نام [Islam - AAR] می باشد. این لیست ارتباطی، عناوین تحقیقی را تسهیل بخشیده، اطلاعات مربوط به پذیرشها، استخدام، کارخانه ها و کار این دانشکده را منتشر می کند. عناوین جدید مورد بحث در این لیست از بهترین نرم افزارها برای مطالعه قرآن تا دلیل له و علیه استفاده از رمانها در تعلیم تازه کاران متفاوت است. علاوه بر لیست پست الکترونیکی، یک نشریه مخصوصی در زمینه اسلامگرایی به اعضای تمام هیاتها و نویسندگان مقالات، قبل از نشست سالانه، پست می شود. به عنوان اولین میدان بین المللی برای مطالعه ادیان، این دانشکده نقش کلیدی مؤثری است بر راهی که محققین و معلمان دین در آمریکای شمالی و خارج از آن طی می کنند تا دوره تحصیلی خود را در آن بگذرانند. در داخل این زمینه، بخش مطالعه اسلام نقش منحصر به فرد و مهمی در شکل دهی به مطالعه آکادمیک اسلام ایفا می کند. با توجه به اهمیت روزافزون اسلام به عنوان دومین دین بزرگ جهان و ارتباطات اجتماعی - اقتصادی و سیاسی آن در زندگی روزمره، جهان اسلام توجهی را که می باید در تحصیلات عالیه داشته باشد، بدست نیاورده است. بنابراین، اهداف بخش مطالعه اسلام از این قرارند: استمرار مطالعه اسلام که به طور متمرکز در مطالعه آکادمیک وسیعتر ادیان جای می گیرد; ارائه یک میدان انتظام یافته برای سؤالات نقد و انتقادی و برای رسیدن به کیفیت بالا، تحقیق ریشه ای در مطالعات اسلامی و تشویق مطالعه مقایسه ای و انتظام درونی از تاریخ و جوامع اسلامی.

نشست سالانه سال 1999 قرار است در23-20 نوامبر1999 در بوستن برگزار گردد.