تغذیه و بیمارىهاى قلبى
قلب یکى از اعضاى حیاتى بدن است و مراقبت صحیح و دقیق از آن بسیار مهم است. بیمارىهاى قلبى و عروقى در صدر فهرست علل مرگ و میر در سرتاسر دنیا قرار دارند و روزانه میلیونها نفر به علت عوارض ناشى از بیمارىها نظیر حمله قلبى، دردهاى آنژینى و سکته قلبى در بیمارستانها بسترى مىشوند و متأسفانه تعدادى نیز جان خود را از دست مىدهند. در این بیمارىها در ابتدا هیچ علامت آشکارى وجود ندارد اما زمانى که آسیب به سرخرگها آن قدر جدى شود که جریان خون به قلب محدود شود سبب بروز درد خواهد شد. مسدود شدن کامل یک سرخرگ که به قلب خونرسانى مىکند منجر به حمله قلبى مىشود.
آنچه سبب بروز بیمارى قلبى مىشود تشکیل تدریجى رسوبهاى چربى یا پلاکها در لایه داخلى دیواره سرخرگها مىباشد. این رسوبها سبب محدود کردن عبور خون مىشوند که این پدیده را تصلب شرائین مىنامند.
به عبارتى تصلب شرائین سخت و ضخیم شدن جدار سرخرگهاست. سرخرگهاى مخصوص قلب به نام کرونر شاید از مهمترین سرخرگهاى بدن باشند زیرا به خود ماهیچه قلب خون مىرسانند. وقتى به ماهیچه قلب خون کافى نرسد بیمار به درد جلوى قفسه سینه یعنى درد ویژه بیمارى قلبى دچار مىشود. این درد نشانه این است که چیزى درون سرخرگها مانع رسیدن جریان خون به قسمتى از قلب شده است. در چنین حالتى اگر مىتوانستید درون سرخرگها را ببینید، برآمدگىهایى در دیواره آنها مشاهده مىکردید که آن را پلاک نامند. این پلاکها از شدت جریان خون درون رگها مىکاهند. شناخته شدهترین عواملى که خطر ابتلا به بیمارىهاى قلبى را افزایش مىدهند عبارتند از بالا بودن میزان کلسترول خون، استعمال دخانیات، افزایش فشار خون و زندگى بدون تحرک. ارتباط مستقیمى میان رژیم غذایى و بیمارى قلبى وجود دارد و با دریافت یک رژیم غذایى سالم مىتوان سلامت قلب و دستگاه گردش خون را حفظ کرد.
بعضى از چربىها، تمایل بیشترى به رسوب در دیواره عروق و ایجاد بیمارىهاى قلبى دارند. چربىهاى اشباع شده و ترانس از این دسته هستند که بیشتر در غذاهاى حیوانى مانند گوشت، شیر پرچرب و ... وجود دارند. این گروه از مواد غذایى با افزایش کلسترول بد منجر به تصلب شرائین یا سخت شدن رگها مىشود. مىتوان به جاى استفاده از این غذا از روغنهاى غیراشباع (مایع) مانند روغن آفتابگردان و ... استفاده کرد و از شیرها، پنیرها و خامههاى کم چرب استفاده کرد. در جوامعى که مصرفکننده مقادیر فراوانى از ماهىهاى روغنى هستند مشاهده شده است که شیوع بیمارىهاى کرونر قلبى کمتر از جوامعى است که مقدار کمى ماهى مصرف مىکنند. ماهىهاى روغنى از قبیل ماهى آزاد، قباد، حلوا، شیر، کیلکا و اوزون برون داراى اسیدهاى چرب مفید هستند. مصرف ماهى دو بار در هفته براى افرادى که داراى سابقه بیمارى قلبى و همچنین افرادى که مایل به پیشگیرى از ابتلا به این بیمارى هستند توصیه مىشود.
کلم برگ، کلم قرمز، گلکلم، کلم بروکلى، شلغم، چغندر، اسفناج، لوبیا سبز، نخود سبز، لوبیا قرمز، لوبیا چشمبلبلى داراى ویتامینهاى گروه «ب5» خصوصاً اسیدفولیک هستند. تحقیقات متعددى نشان دادهاند که اسیدفولیکى که به طور طبیعى در مواد غذایى یافت مىشود مىتواند از ابتلا به تصلب شرائین پیشگیرى کند. مصرف نمک اضافى منجر به افزایش فشارخون و افزایش احتمالى بروز بیمارىهاى قلبى مىشود. انواع غذاها و سوپهاى آماده مصرف، سوسیس و کالباس، تنقلات، پفک و چیپس سرشار از نمک هستند. بهتر است خود را به خوردن و مصرف میوه و سبزیجات عادت دهید تا مصرف تنقلات. اگر در رژیم غذایى روزمره سبزى و میوه اندک باشد به دلیل افزایش رادیکالهاى آزاد، خطر ابتلا به بیمارىهاى قلبى افزایش مىیابد.
در پایان یادآور مىشویم که به برچسب روى مواد غذایى توجه نمایید. امروز تقریباً بر روى تمامى مواد غذایى بستهبندى شده برچسبى وجود دارد که مواد متشکل آن غذا و نیز میزان کالرى، پروتئین، چربى، ویتامینها و املاح معدنى موجود در آن ذکر شده است. دقت نمایید که مواد غذایى را انتخاب کنید که میزان درصد چربى آنها خصوصاً درصد چربى اشباع شده کمترى داشته باشد و نیز از سدیم کمترى در تهیه آن استفاده شده باشد. در عوض میزان ویتامینها و املاح مانند آهن و کلسیم در آنها بالاتر باشد.
منبع: / ماهنامه / پیام زن / 1386 / شماره 186، شهریور ۱۳۸۶/۰۶
نویسنده : شراره انصار
نظر شما