نویسنده:مهرى موسى وند
منبع:روزنامه جوان
افزون بر ۱۰ میلیون کودک در جهان با اینترنت سروکار دارند. آن ها براى دستیابى به اطلاعات و برقرارى ارتباط با دوستان و اعضاى خانواده از طریق نامه الکترونیکى (E.mail)، آموختن مهارت هاى رایانه اى و شرکت در بحث و تالارهاى گفت وگو (Chatroom) به اینترنت مراجعه مى کنند. در برخى از کشورها حدود ۸۰ درصد مدارس ابتدایى و راهنمایى به اینترنت دسترسى دارند و بسیارى از مشاغل به مهارت هاى اینترنتى نیازمند است با این همه بازهم کار با رایانه و اینترنت سبب بهبود وضعیت تحصیلى کودک نمى شود. کودکان بهترین آموزش را با داشتن معلمان کارآزموده و تحصیل در کلاس هاى کوچکتر به دست مى آورند و براى استفاده موثر از این ابزارهاى الکترونیکى به آموزگاران ماهر وزمان کافى نیاز است.
آن چه پدر و مادر و بزرگترها باید درباره اینترنت بدانند:
نخست در مورد اینترنت اطلاعات بیشترى کسب کنید و مهارت خود را در استفاده از آن افزایش دهید. اشخاص ناشناس و حتى کودک آزاران مى توانند سهمى در برقرارى ارتباط با کودک از طریق پست هاى الکترونیکى و یا اتاق هاى گفت وگو (چت روم) داشته باشند. دسترسى به پایگاه هایى که تصاویر مربوط به بى مبالاتى هاى جنسى و خشونت ورزى و مصرف مواد مخدر را تبلیغ مى کنند بسیار آسان است. تبلیغات مربوط به مصرف سیگار و الکل بر صفحه اینترنت بدون محدودیت براى همه و از جمله کودکان ظاهر مى شود. در آگهى هاى بازرگانى با استفاده از بولتن ها، جوایز بازى ها و تصاویر رنگى از کودکان سوء استفاده مى شود. گاه براى مقاصد بازاریابى با استفاده از شخصیت هاى آشناى کارتونى از کودکان اطلاعات شخصى گرفته مى شود. اینترنت مانند تلویزیون مى تواند زمان لازم براى مطالعه، بازى، فعالیت هاى اجتماعى و مهم تر از آن بودن در جهان واقعى را کاهش دهد.
بچه ها را در بزرگراه اینترنتى تنها نگذاریم

بى تردید سن کودکان و نوجوانان در استفاده از اینترنت عامل تعیین کننده اى براى مراقبت هاى اینترنتى است. چنان چه بنا را از ۱۰ سالگى کودکتان براى استفاده از اینترنت قرار مى دهید خواندن نکات زیر بسیار آموزنده خواهد بود.
* ۱۰ تا ۱۲ سالگى: به آن ها بیاموزید که اطلاعات شخصى و خصوصى خود را در اختیار دیگران قرار ندهند و به ویژه مراقب باشید که شماره تلفن خود را در هیچ پیام اینترنتى پست نکنند. بدون اینکه وارد جزییات شوید آن ها را از وجود افراد مهاجم در اینترنت آگاه کنید و هشدار دهید که ممکن است در پى بى احتیاطى حتى به در خانه شما هم بیایند. درباره مسایلى که در رابطه با فعالیت هاى رایانه اى و اینترنتى در مدرسه کودک روى مى دهد اطلاعات به دست آورید. از موتورهاى جست وجوى عادى استفاده کنید. بسیارى از موتورهاى جست وجو قابل تنظیم هستند و مى توانید آن ها را در حد متوسط فیلتر کنید. مطمئن شوید که کودکتان بدون اجازه و تایید شما وبلاگ راه اندازى نکرده، صفحه مشخصات پست نکند و در سایت هاى مختلف عضو نشود به ویژه تاکید کنید که عکسى از خود و خانواده را در اینترنت قرار ندهد. تا هنگامى که مى دانید با افراد آشنا و مطمئن سروکار دارند، حریم خصوصى آن ها را رعایت کنید. مسیر تمام فرستندگان پیام را به غیر از افراد آشنا، مسدود کنید. حتما رمز عبور آن ها را داشته باشید و در عین حال تمام فایل هاى شخصى خود را با رمز عبورى پنهانى قفل کنید. تمام رمزهاى عبور خود و فرزندانتان را هرازگاهى تغییر دهید. چنان چه کودکتان تلفن همراه دارد از امکانات بازى و دانلود تصویر و نرم افزار آن آگاه باشید و استفاده از تلفن همراه را محدود کنید.
* ۱۳ تا ۱۵ سال: بیش از پیش حریم خصوصى آن ها را رعایت کنید و با آن ها درباره تجربه هاى آنلاینشان صحبت کنید. به جاى این که تمام سایت ها را فیلتر کرده و فقط چند سایت مورد قبول خود را باز بگذارید، سایت هاى نامناسب براى نوجوانان را فیلتر کنید. از آن جایى که ممکن است هر لحظه سایت هاى نامناسب به گونه اى در معرض دید نوجوانتان قرار بگیرند، از قبل با او در این باره صحبت کنید. اکنون مى توانید در مورد افرادى که از آن ها پیام و اى میل دریافت مى کنند، آزادى بیشترى قایل شوید اما باز هم این افراد را در زندگى واقعى، بشناسید و تایید کنید. از خاطر نبرید که دوست بودن یک دوست لزوما به معناى موجه بودن شخص نیست. خودتان باید او را بشناسید به آن ها یادآورى کنید که رمز عبورشان را نگه دارند. معمولا نوجوانان در این سنین بیشتر در معرض دزدى رمز عبور قرار دارند. از آن ها بخواهید هرازگاهى نامشان را در گوگل جست وجو کنند تا چنان چه از آن ها نشانى، شماره تلفنى و مانند این ها در اینترنت موجود باشد، هم از چگونگى ورود این اطلاعات به شبکه اطلاع پیدا کنند و هم اطلاعات یاد شده را مسدود نمایند. درباره عدم ملاقات با غریبه ها در خارج از شبکه مجازى برایشان توضیح دهید و در صورت لزوم خودتان با او همراهى کنید.
* سنین ۱۶ به بالاتر: در این سن دیگر موارد احتیاطى و نظارت و کنترل از سوى شما ضرورتى ندارد. چنان چه فرزندتان اعتماد شما را جلب کرده است، واقعا به او اعتماد کنید. در غیر این صورت تنها کارى که مى توانید انجام دهید خاموش کردن کامپیوتر، توقیف تلفن همراه و وسایل بازى آنلاین آنهاست! اگر تاکنون نکته هاى لازم را به آن ها نیاموخته باشید همه در دردسر افتاده ایم! به آن ها بیاموزید که یک شهروند مجازى خوب بودن به اندازه شهروند خوب در جهان واقعى ارزش دارد و این که بهترین فیلتر، عقل و هوش خودشان است که باید از آن نهایت استفاده را ببرند. همچنان بر خطرات در میان گذاشتن اطلاعات و امور خصوصى با غریبه ها و ملاقات واقعى با آنان تاکید کنید. استفاده از نرم افزارهاى ضد ویروس را به آنان بیاموزید. از آن ها بخواهید در حفظ امنیت خواهر و برادر کوچکتر خود در شبکه کمک کنند.