عاشورای امسال برای نخستین بار چند شهر افغانستان شاهد رویدادهای خونینی بود که در تاریخ این کشور سابقه نداشت. حوادثی که رسانه های غربی با فرصت طلبی از آن برای طرح و پیگیری اهدافی خاص استفاده کردند.
روز گذشته در پی وقوع عملیات انتحاری در سه شهر افغانستان حدود 54 تن کشته و بیش از150 تن مجروح شدند. این حملات به مراسم عاشورا در کابل، مزار شریف و قندهار در رسانه های خارجی بازتاب گسترده خبری به دنبال داشت.
با وجود آنکه درگیری مذهبی در افغانستان درسال های اخیر سابقه نداشته است، اما رسانه های مورد بررسی در گزارش های خود تلاش کردند این حوادث را تکراری و با سابقه نشان دهند.
محمدباقر شیخ‌زاده، روحانی بلندپایه شیعه در کابل، در این باره به آسوشیتدپرس گفت: این نخستین بار در دهه‌های اخیر است که به شیعه‌ها در افغانستان حمله شده و حمله مشابهی را به یاد نمی‌آورد.
این درحالی است که برخی از رسانه های خارجی با توسل به حادثه رخ داده به شدت اختلاف مذهبی دراین کشور را برجسته سازی کردند.
بررسی گزارشهای خبری منتشر شده توسط آسوشیتدپرس، لس آنجلس تایمز، واشنگتن پست، سی ان ان، بی بی سی، یورونیوز، دویچه وله، رویترز، رادیو فردا و صدای آمریکا حاکی است، که این رسانه های خارجی عمدتا اهداف خاص خود را با محورهای خبری ذیل در ارتباط با رویدادهای روز عاشورا در افغانستان مورد پیگیری قرار دادند:
1- اختلاف افکنی گسترده مذهبی
2- القای تداوم ناامنی ها در افغانستان
3- وجود تنش میان پاکستان و افغانستان

** اختلاف افکنی گسترده مذهبی
رسانه های مورد بررسی به طور مشخصی به هدف قرار گرفتن اماکن مذهبی شیعیان و عزاداران شیعه اشاره کردند. این رسانه ها با استفاده از عباراتی چون ' رخ دادن بمب گذاری‌ها همزمان با برپایی مراسم سالانه شیعیان'، 'دو انفجار در اماکن مذهبی شیعه در افغانستان رویداد' و' لشکر ضد شیعه جنگوی العالمی مسوول این حوادث' اختلاف اکنی میان مسلمانان را هدف قرار دادند.

برخی ازاین گزارشها عبارتند از:
- بی بی سی: فردی که خود را سخنگوی یک گروه افراطی موسوم به (لشکر جنگوی العالمی) معرفی کرده، درتماس با دفتر بی بی سی درپاکستان گفته است که گروه وی حملات انتحاری کابل را انجام داده است. لشکر جنگوی که درسال 1996 تأسیس شده، به ضد شیعه بودن معروف است و بارها اهل تشیع را درپاکستان هدف حملات خونین خود قرارداده است.
- یورونیوز: بمب گذاری‌های صورت گرفته در نزدیکی محل تجمع عزاداران روز عاشورا و همزمان با برپایی مراسم سالانه شیعیان صورت گرفته است.
- دویچه وله: همه‌ این سوء قصدها به مناسبت مراسم عزاداری عاشورا انجام گرفته است. در گذشته نیز نیروهای تندروی سنی بارها مراسم مذهبی شیعیان را هدف حمله‌های تروریستی خود قرار داده‌اند. با این تفاوت که بیشتر این سوء‌قصدها تا کنون در کشور همسایه پاکستان صورت ‌گرفته است.
- رویترز: حملات انتحاری در افغانستان منجر به کشته شدن ده ها تن از مسلمانان شیعه شد که یکی از بدترین خشونت های فرقه ای در افغانستان از زمان سقوط طالبان بوده است. 'این اولین بار است که در چنین روز مهم مذهبی در افغانستان حملات تروریستی چنین وحشتناک رخ می دهد.' در افغانستان سابقه تنش و خشونت بین سنی و اقلیت شیعه وجود دارد، اما از زمان سقوط طالبان سابقه چنین حملاتی برخلاف کشورهای همسایه مانند پاکستان وجود ندارد.
- رادیو فردا: دو انفجار که در اماکن مذهبی شیعه در افغانستان روی داد باعث کشته شدن بیش از 50 تن و زخمی شدن ده‌ها نفر دیگر شد.
- صدای آمریکا: بمب گذاری‌های صورت گرفته در نزدیکی محل تجمع عزاداران روز عاشورا و همزمان با برپایی مراسم سالانه شیعیان صورت گرفته است.

** تقویت ناامنی و بی ثباتی در افغانستان
متوجه کردن مخاطبان در سراسر دنیا به وجود ناامنی در افغانستان و نیاز به حفظ امنیت با حضور کشورهای خارجی از دیگر محورهایی است که رسانه های خارجی در اخبار و گزارش های خود به آن پرداخته اند.
- صدای آمریکا: این حمله ها یک روز پس از آن صورت می گیرد که رهبران جهان برای بحث در مورد آینده افغانستان، در حالی که سربازان بین المللی برای خروج از کشور آماده می شوند، در شهر بن در آلمان جمع شده اند.
- دوویچه وله: آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، به مناسبت این حادثه مراتب همدردی خود را با حامد کرزای اعلام کرد. وی پس از دیدار با کرزای در برلین گفت: «این حوادث نشان می‌دهند که ما باید همچنان سخت تلاش کنیم تا بتوانیم امنیت را در افغانستان تامین کنیم».
- صدای آمریکا : باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا خشونت ها را به شدت محکوم کرد و گفت ایالات متحده به حمایت از مردم افغانستان در نبرد با تروریسم ادامه خواهد داد.
- آسوشیتدپرس: طالبان در بیانیه ای اعلام کرد مسول طراحی حمله ها نبوده و آنها را 'بی رحمانه و بی محابا' نامید و 'دشمن مهاجم' را مسوول دانست.
- لس آنجلس تایم: ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان، دخالت طالبان در این حملات را رد کرد.چنین حملاتی در کشور همسایه پاکستان بسیار شایع تر است جایی که سازمان های افراطی سنی به طور معمول انجام حملات تروریستی علیه شیعیان، را ترتیب می دهند.

**ایجاد تنش میان روابط پاکستان و افغانستان
- واشنگتن پست: در یک حمله انتحاری دهها شیعه عزادار را کشتند که ظاهرا این عملیات توسط یک گروه جنگ طلب انجام شده که از گذشته با سرویس جاسوسی پاکستان در ارتباط بوده و به دنبال تشدید تنش در افغانستان هستند. این حادثه در حالی رخ داد که آمریکا در حال خارج کردن نظامیان خود از خاک افغانستان است.
- سی ان ان : ظاهرا گروه سنی'لشکر جنگوی'که با القاعده و طالبان مرتبط است و سابقه حمله های فرقه ای علیه شیعیان در پاکستان را دارد، مسوولیت این حمله را به عهده گرفته است. اما مشخص نیست که آیا این ادعا درست است یا نه.
واشنگتن پست: گروه 'لشکر جنگوی' که در پاکستان بارها به قتل شیعیان مبادرت کرده است، اگر در حال گسترش عملیات خود به افغانستان باشد، این روند می تواند ابعاد بسیار بی ثبات کننده و فرقه ای را به جنگ پر هزینه و طولانی افغانستان اضافه کند.
این حمله همچنین می تواند رابطه بین پاکستان و افغانستان در حال حاضر که خدشه دار است، بدتر کند.

جمع بندی:
رسانه های خارجی دهها خبر و گزارش از حوادث روز عاشورای افغانستان منتشر ساختند. اخباری که از یکسو در چارچوب هدفمندی علیه وحدت ملی- مذهبی افغانستان و از سوی دیگر تقویت تنش در منطقه، هم نوا پیش رفت.
پیگیری سناریوی القای ناامنی و اختلاف افکنی فرقه ای در داخل و خارج افغانستان، آن گونه ضربا آهنگ پرقدرتی داشت که ذهن عمدتا مخاطبان افغان را آشکار و پنهان به سمت القای نیاز به تداوم حضور و یا تاخیر در خروج نیروهای اشغالگر غرب از این کشور برای حفظ ثبات و امنیت هدایت می کرد.

منبع: / خبرگزاری / ایرنا ۱۳۹۰/۹/۱۶