مجله  فرهنگ کوثر  دی 1376، شماره 10 

نویسنده : گزارشگر: قاسم فضل الهی
42
بررسی مشکلات بهداشتی
عکس از: علی وفایی

شهر قم را همین افتخار بس که «عش آل محمد(ص) نامیده شده و میزبان عزیزی از فرزندان رسول الله(ص) یعنی حضرت معصومه(س) است، از سویی بزرگترین پایگاه علم و اجتهاد جهان تشیع را که همانند نگینی بر تارک بلاد اسلامی می درخشددر قلب خود جای داده است ولی ...

ولی متاسفانه در زمینه های گوناگون اجتماعی، فرهنگی و ساختار شهری، همچنین رعایت بهداشت عمومی، آنگونه که باید چنگی به دل نمی زند و کمبودهای فراوانی داردکه ما در گروه اجتماعی ماهنامه کوثر همانند آیینه ای بازگوکننده آن هستیم، باشدتا مسوولان امر جهت رفاه حال ساکنین این وادی مقدس و ارائه چهره ای مطلوب از یک شهر مذهبی به هزاران زائری که به عشق زیارت دختر باب الحوائج رنج سفر را به جان و دل می خرند، اهتمام ورزیده و شهرمان را همانند نامش از لحاظ زیبایی و طراوت نیز «ام القرای » جهان اسلام بگردانند; ان شاءالله.

آنچه در پی می آید به عنوان حسن مطلع این کار، گزارشی است در رابطه با بهداشت اماکن اطراف حرم و به طور خاص بهداشت گذرخان، متاسفانه با ورود به این گذرآنچه کم مشاهده می گردد، بهداشت است و بهداشت; بوی ماهیها، وجود میوه های پلاسیده و جاری شدن آب مغازه ها در گذرخان و ایجاد لجن زار ما را بر آن داشت تا با کسبه محترم و عابران گرامی مصاحبه ای داشته باشیم و علل این وضعیت و عوامل مقصر در آن را شناسایی نماییم تا مسوولان امر به طور مطلوب در جهت رفع کاستی ها قدم بردارند.

اولین فردی که با وی روبرو می شویم آقای سیدمحمد روحانی دانشجوی الهیات ازدانشگاه تهران مسوولان امر جهت رفاه حال ساکنین این وادی مقدس و ارائه چهره ای مطلوب از یک شهر مذهبی به هزاران زائری که به عشق زیارت دختر باب الحوائج رنج سفر را به جان و دل می خرند، اهتمام ورزیده و شهرمان را همانند نامش از لحاظ زیبایی و طراوت نیز «ام القرای » جهان اسلام بگردانند.

است که میوه و سبزیجات خانواده را به علت ارزانی، به صورت هفته ای، یک یا دومرتبه، از این مکان تهیه می کند. وی با اشاره به پیشینه تاریخی گذر و نزدیکی به حرم مطهر، نبود فاضلاب و عدم رعایت بهداشت از سوی ماهی فروشها و نیز میوه فروشهای گذر را مایه تاسف خوانده که بوی تعفن و کثافت آن هر رهگذری را آزار می دهد و درادامه اظهاراتش از مسوولان امر می خواهد با توجه به استان شدن قم و نزدیکی این مکان به حرم مطهر اقدامات لازم را صورت دهند.

آقای غلامرضا محمدی، آموزگار مدارس شهرقم نیز با اشاره به نزدیکی این مکان به حرم مطهر و عبور زائرین در آن از شهرداری و مرکز بهداشت قم خواست تا نظارت کامل بر امر بهداشت کسبه از تجمع افراد دوره گرد و دست فروش جلوگیری کنند.

در حین تهیه گزارش به خواهر زائری از تهران برمی خوریم که ضمن گلایه از وضعیت بهداشتی شهر قم، از اینکه شهرداری اقدامات بهینه سازی این مکان را انجام نمی دهد،این نهاد را مقصر اصلی عدم رعایت بهداشت می داند. همچنین خانم فتحی عدم رعایت بهداشت از سوی کسبه و روباز بودن مواد غذایی همچون خرما و رب را مایه تاسف دانسته و به عنوان یک زائر می گوید: «شهر قم اصلا بهداشت ندارد».

به راستی مقصر واقعی کیست؟ چرا باید طوری رفتار نماییم که شهرمان از نظر یک زائر کثیف قلمداد شود.

به راستی مقصر واقعی کیست؟ چرا باید طوری رفتار نماییم که شهرمان از نظر یک زائر کثیف قلمداد شود و آیا تعمیم دادن عدم رعایت بهداشت در این گذر به تمام شهر درست است؟ آیا نمی شود با کمی توجه و دقت عمل چهره ای مطلوب از شهرمان ارائه دهیم.

در ادامه گزارش و در مصاحبه با چند تن از کسبه و عابران در پی علت یابی این امر و مقصران واقعی برآمدیم:

آقای رضا شیرازی: عدم رعایت اصول ساختاری و برخورد نه چندان جدی شهرداری قم واداره بهداشت با متخلفین را عنوان می نماید و می افزاید در صورت نظارت کامل این دو نهاد می توان انتظار روزهای بهتری را داشت و برادر علی ... چنین اظهار می دارد:

که شهرداری جهت رسیدگی نمی آید و بهداشت هم نظارت ندارد و فقط می آیند و می روندکه همین عامل عدم عایت بهداشت می باشد.

و در ادامه سخنان وی آقای محمد کبیری، نوارفروش گذرخان، ضمن گلایه از عدم توجه مسوولین این مکان را محل فساد و کثافت و قاچاق فروشی دانسته و عنوان می دارد:

«وضع بهداشت گذرخان هم خراب است و بوی تعفن آن هم زائر، هم ساکن و هم عابران را گیج می کند و در پایان اول خود کسبه را و سپس اداره بهداشت را که در انجام وظیفه کوتاهی می کند مقصر قلمداد می کند.» وضع بهداشت گذرخان هم خراب است وبوی تعفن آن هم زائر، هم ساکن و هم عابران را گیج می کند.

رحمت سمیع زاده کفاش داخل گذر، علت اصلی عدم رعایت بهداشت را عدم مراجعه ناگهانی ماموران بهداشت می داند و عنوان می دارد: وقتی بهداشت و مامورین آن مراجعه می کنند کسبه فوری خبردار شده و اقدامات لازم را صورت می دهند.

آقای سیدضیاء موسوی کتابفروش:

تنگی خیابان، کثرت فروشنده های دوره گرد و عدم وجود مراقبهای بهداشتی را عامل زیادی کثافات در این محل می داند و از سوی دیگر حجه الاسلام واعظزاده با اشاره به حدیث شریف «النظافه من الایمان » پاکی و پاکیزگی را زیبنده شهر قم می داند وچنین می گوید:

در ظاهر امر کسبه مقصر هستند و شهرداری هم باید بیاید و آشغالها و کثافات راپاک نماید.

آقای ثابت که مواد غذایی همچون خرما را به مردم عرضه می دارد: عدم همکاری بین بهداشت و شهرداری را از عوامل این معضل بزرگ (عدم بهداشت مناسب) می داند; درحالی که خود وی موادغذایی را بدون روکش به فروش می رساند و وقتی با اعتراض گزارشگر مواجه می شود می گوید: 10 دقیقه ای بیش نیست که به مغازه آمده و اظهارامیدواری می کند که رعایت می کنیم.

با توجه به آنچه ارائه گردید می توان نتیجه گرفت که

1 عدم رعایت کسبه گذر

2 وجود دستفروشها و دوره گردها

3 عدم همکاری متقابل شهرداری و اداره بهداشت ونظارت کم بر آنچه در این گذر اتفاق می افتد همگی دست به دست هم داده اند تاچهره ای نامطلوب و زشت از شهرمان را ارائه دهند که امید است با درایت و هوشیاری کامل و سرلوحه قرار دادن این حدیث گهربار نبوی که «نظافت جزئی از ایمان است »بر مشکلات فائق آییم و خشنودی خدا و خلق خدا را طلب نماییم.

واحد گزارش ماهنامه کوثر آماده ارائه هرگونه پیشنهاد و انتقاد شما عزیزان نسبت به مسایل فرهنگی، اجتماعی، بهداشتی و ... می باشد و نیز از مسوولان اداره بهداشت و شهرداری محترم قم تقاضا دارد تا با ارائه پاسخی مناسب ما را در پیشبرداهدافمان یاری دهند.

واحد گزارش

آبان 76