"نیکلا سارکوزی" رئیس جمهور فرانسه و "دیوید کامرون" نخست‌وزیر انگلیس هفته گذشته به عنوان اولین مقامات بلندپایه غربی برای دیدار با مقامات شورای انتقالی وارد لیبی شدند. حضوری که از سوی صاحب نظران آگاه نوعی سهم خواهی از منابع نفتی این کشور تعبیر شد.
رئیس جمهور فرانسه و نخست‌وزیر انگلیس که به همراه "مصطفی عبدالجلیل" رئیس شورای انتقالی لیبی، در کنفرانس مطبوعاتی در طرابلس شرکت داشتند با تاکید بر لزوم محاکمه "معمر قذافی" دیکتاتور مخلوع این کشور، بر ادامه حضور ناتو در لیبی به بهانه طی شدن روند انتقال قدرت تاکید کردند.
نخست وزیر انگلیس در این کنفرانس خبری، بر ادامه عملیات نظامی ناتو در لیبی تا هر زمانی که مورد نیاز باشد، تاکید کرد. وی گفت: کار هنوز تمام نشده است و انگلیس خود را متعهد می‌داند که همچنان به مردم لیبی کمک کند. وی همچنین وعده داد که انگلیس در زمینه تامین مواد غذایی، دارو، تجهیزات و نیروی متخصص پزشکی به لیبی کمک خواهد کرد و تعدادی از مجروحان لیبیایی که نیاز به اعمال جراحی ویژه دارند برای درمان به انگلیس منتقل خواهند شد. کامرون گفت: ما تاکنون حدود یک میلیارد پوند از دارایی‌های مسدود شده رژیم سابق لیبی را آزاد کرده و در اختیار شورای ملی انتقالی قرار داده‌ایم و تلاش می‌کنیم با کسب مجوز از سازمان ملل بزودی دارایی‌های بیشتری را آزاد کنیم. حدود 12 میلیارد پوند از دارایی‌های لیبی در انگلیس بلوکه شده است. نخست‌وزیر انگلیس اظهارداشت: ما آماده‌ایم تا در زمینه‌های دیپلماتیک، نظامی، اقتصادی، فنی و امور توسعه‌ای به شورای ملی انتقالی لیبی کمک کنیم... خوشبختانه این شورا تاکنون با عملکرد مثبت خود نگرانی‌هایی را که از سوی برخی از افراد مطرح می‌شد، برطرف کرده است. نیکلا سارکوزی نیز در این کنفرانس خبری، تاکید کرد که فرانسه و انگلیس همانگونه که در دوران مبارزه در کنار مردم لیبی بودند در دوران صلح و سازندگی نیز در کنار آنها خواهند بود. سارکوزی تاکید کرد: هنوز کارهای زیادی در لیبی باید انجام شود و برای به نتیجه رسیدن این کارها نیاز به صبر و حوصله و همچنین اراده قاطع داریم.
به گزارش ایرنا، مصطفی عبدالجلیل رئیس شورای ملی انتقالی لیبی، نیز در این کنفرانس خبری حمایت‌های انگلیس و فرانسه از مردم لیبی را "شجاعانه" خواند و از سفر کامرون و سارکوزی به طرابلس قدردانی کرد. عبدالجلیل تاکید کرد که هیچ گونه معامله پنهانی با کشورهای حامی لیبی صورت نگرفته و تاکنون هیچ قراردادی با کشورهای خارجی منعقد نشده است. وی افزود: ما در آینده نیز در این زمینه کاملا شفاف عمل خواهیم کرد.
بسیاری از صاحب نظران آگاه، سفر همزمان رئیس جمهوری فرانسه و نخست‌وزیر انگلیس، به لیبی را حاوی نوعی پیغام سیاسی دانسته‌اند.
از زمان آغاز بحران لیبی یعنی از دی ماه 1389، کشورهای غربی و به ویژه انگلیس و فرانسه برای افزایش نقش و حضور پایدار خود تلاش بسیاری کرده‌اند. اگر به پس زمینه تاریخ سیاسی این منطقه نگاهی بیاندازیم، متوجه خواهیم شد که کشورهای اروپایی همواره تلاش داشته‌اند تا حضور پررنگی در منطقه شمال آفریقا داشته باشند. حضور انگلیس و ایتالیا در دوران جنگ جهانی اول و دوم مثال بارزی از تلاش اروپایی‌ها برای مداخله در منطقه شمال آفریقا است. در این میان اگرچه رهبران شورای انتقالی لیبی بارها اعلام کرده‌اند که مذاکره با حامیان جنگ این کشور برای امضای قراردادهای نظامی نیست، اما به نظر می‌رسد که در چارچوب رفتاری این کشورها علاوه بر الگوهای مداخله گرا، نوعی سهم خواهی پنهانی به چشم می‌خود که در قالب‌های دیپلماتیک ادا می‌شود. به گزارش رادیو صدای روسیه، از مدت‌ها پیش این مساله در میان کشورهای غربی مطرح شده است که پیش از این، حدود30 درصد از قراردادهای آینده نفتی در عوض حمایت نظامی و سیاسی به فرانسوی‌ها وعده داده شده بود و از دیگر سو، 'ایو بونه' رئیس سابق دستگاه ضدجاسوسی فرانسه، در گفت وگو با روزنامه 'الخبر' الجزایر تاکید کرد مطبوعات و روزنامه‌های فرانسوی از قراردادهای نفتی سخن می‌گویند، از قراردادهایی به ارزش 150 میلیون یورو، اما من این سوال را می‌پرسم که بهای این قراردادها برای بازسازی لیبی چیست. همچنین، ایو بونه تاکید کرد شاید فرانسه از بعد مادی موفقیت‌هایی را در لیبی بدست آورده، اگرچه حتی این موضوع هم تاکنون کاملا محقق نشده است، اما من از این بیم دارم که فرانسه شرافت و اعتبار خود در لیبی و تعهدات خود در آفریقا را از دست داده باشد.
با استقرار اعضای شورای انتقالی در طرابلس و شکل گیری آرام ساختارهای حکومتی در لیبی، رهبران کشورهای دخیل در جنگ این کشور تلاش می‌کنند تا با ورود به این ساختارها، الگوهای مداخله را دنبال کنند. در این میان حضور زودهنگام رهبران انگلیس و فرانسه به عنوان حامیان اصلی جنگ لیبی، شاید تعجب برانگیز نبوده است چراکه شرایط این کشور حال در وضعیت متفاوت ناشی از اتمام احتمالی جنگ قرار گرفته است. در چنین شرایطی، عامل نفت و قراردادهای نفتی است که نقش پررنگ‌تری می‌یابد زیرا بیشتر کشورهای اروپایی و کشورهایی که پیش از این نقش عمده‌ای در اقتصاد لیبی بازی می‌کردند، تلاش دوباره‌ای برای تقویت و بازنویسی قراردادهای نفتی خود می‌کنند. در این چارچوب، بسیاری از ناظران سیاسی با یکدیگر هم عقیده هستند که حضور سران این کشورها به ویژه کشورهای غربی در لیبی، در این سطح و به طور مشخص سطح سران، نوعی معامله گری برای نفت است تا حمایت از دستاورهای سیاسی ناشی از انقلاب مردم لیبی.

منبع: / روزنامه / جمهوری اسلامی ۱۳۹۰/۷/۹