بی شک بازار نفت و گاز ایران، آنقدر جذاب است که کارتل های بزرگ نفتی علیرغم برخی فشارها، برای برنده شدن در مناقصه های آن، روزشماری کنند. در هفته آخر فروردین ماه، مدیران اکثر شرکت های معتبر بین المللی (شما شرکت های آمریکایی را مستثنی کنید) راهی تهران شدند تا هم در جریان آخرین تحولات صنعت نفت ایران قرار گیرند حضور کارتل های نفتی در تهران امسال با التهابی که سایه جنگ بر منطقه حاکم کرده هم نشان از امنیت ایران دارد و هم تمایل مضاعف آنان برای سرمایه گذاری.گرچه جزء نمودار و تابلو و دو میز و چند صندلی چیز دیگری در این غرقه نیست اما وزیر نفت به هنگام بازدید از آن به دکتر استات مدیر بخش ایران (BG) گفت به طور ویژه از فعالیت هایش در ایران حمایت خواهد کرد.

• آقای استات، فعالیت شما در ایران به چه شکلی انجام می شود؟
(BG) به عنوان نخستین حمل کننده گاز در دنیا بازارهای خوبی در هند و جنوب اروپا برای گاز دارد. ما اکنون با NIOC پروژه مشترکی را پیگیری می کنیم برای ساخت یک پالایشگاه LNG در عسلویه این را هم می دانید که در حال حاضر چیزی به نام LNG از ایران صادر نمی شود.

•بر اساس طرح وزارت نفت کسانی که پالایشگاه LNG می سازند باید خود محصولشان را بفروشند. آیا شما بازار محصول LNG ایران را دارید؟
بله. ما در حال حاضر ۶ کشتی حمل LNG داریم و بازارهای خوبی نیز در هند و جنوب اروپا برای صادرات آن در اختیار داریم.

• ساخت این پروژه را چه زمانی آغاز خواهید کرد و چه زمانی پروژه به اتمام می رسد؟
امیدواریم بتوانیم تا اواخر سال ۲۰۰۳ عملیات اجرایی آن را آغاز کنیم و اگر این اتفاق بیفتد در سال ۲۰۰۶ آن را به اتمام خواهیم رساند. البته باید بگویم که این پروژه واقعاً به بزرگی پروژه ای است که در قطر انجام می دهیم. حال همه چیز دست NIOC است.

• آیا شرکت BG زیر نظر دولت انگلستان است؟
خیر، BG مدتی است که به عنوان بخش خصوصی فعالیت می کند و دولتی نیست.

• نمایشگاه را چه طور دیدید؟
نمایشگاه بسیار خوب بود و ما امیدواریم بتوانیم در ایران فعالیت خوبی داشته باشیم. شرکت های BG و شل و دو شرکت دیگر مشغول مذاکره و بررسی برای ساخت ۴ کارخانه تولید LNG در عسلویه هستند که با مشارکت چهار شریک ایرانی انجام خواهد شد. ظاهراً قرار است در کارخانه ای که شرکت BG و NIOC به طور مشترک می سازند روزانه بیش از ۱۰۰ هزار متر مکعب LNG صادر شود. شرکت استات اویل نروژ که به نظر می رسد این روزها با اقبال خوبی در وزارت نفت روبه روست، غرفه ای بزرگ در دومین طبقه سالن اصلی نمایشگاه دارد. این شرکت که چند سالی است فعالیتش را در ایران آغاز کرده، توانسته است در پروژه های بزرگی خود را شریک وزارت نفت کند. هارالدفین ویک مدیرعامل استات اویل دعوتم می کند تا در اتاق پشت غرفه به گفت وگو بنشینیم.

• آقای فین ویک استات اویل در حال حاضر در ۳ پروژه اهواز ـ مارون و بی بی حکیمه برای افزایش ظرفیت این میادین حضور دارد. نتایج مطالعاتتان چه موقع منتشر خواهد شد؟
نتایج مطالعاتمان برای افزایش سه میدان نفتی که اشاره کردید تا پایان تابستان به شرکت نفت جنوب منعکس خواهد شد و در حقیقت نقشه توسعه اصلی میدان را، آن موقع ارائه می دهیم.

• با توجه به مطالعاتی که تاکنون داشته اید، می توانید حدود تقریبی افزایش تولید میادین را بگویید؟
آقای زنگنه هم دقیقاً می خواهند پاسخ این سوال را بدانند. ما هنوز مشغول بررسی تمام راه های ممکن هستیم. ما در حال بررسی هستیم که چه قدر باید سرمایه گذاری کنیم. چند چاه اضافه باید حفاری کرد و چه قدر گاز باید در میدان تزریق شود. بنابراین هنوز نمی توان پاسخ قطعی به سوال شما داد.

• آیا نروژ خودش تجربه ای در خصوص افزایش تولید میادین نفتی دارد؟
بله، ما تنها در یک میدان توانستیم تولیدمان را ۳۰ درصد افزایش دهیم. در این میدان قرار بود از سال ۸۸ تا سال ۹۵ تولید میدان را از ۱۰۰ هزار بشکه در روز به ۴۰۰ هزار بشکه برسانیم که برخلاف تصور تولیدمان به ۵۵۰ هزار بشکه رسید. برای سال ۲۰۰۰ نیز بنا بود که ۱۵۰ هزار بشکه افزایش تولید داشته باشیم که این رقم به ۲۲۰ هزار بشکه در روز رسید و ما قرار داریم همان فناوری را در ایران به کار بگیریم.

• آیا در حوزه زاگرس یا در ۸ بلوک نفتی که NIOC از هرمز تا آبادان مشخص کرده اکتشافی کرده اید؟
مشتاقیم در سه میدان بی بی حکیمه، مارون و اهواز مشارکت اجرایی در افزایش تولید داشته باشیم. البته در خلیج فارس در بلوک هایی که NIOC مشخص کرده اکتشاف هایی انجام داده ایم که نتایجش این روزها منتشر می شود.

• یعنی در این بلوک ها به نفت هم رسیده اید؟
بله. اما این قدر نبوده که هیجان زده مان کند. یک ماه و نیم پیش شرکت ملی نفت این بلوک ها را برای اکتشاف اعلام کرد. اما ما به غیر از این دو بلوک در بخش های دیگر خیلی تمایل به شرکت نداریم. به نظر می رسد در شمال آبادان میدان های نفتی بهتری داشته باشید.

• برای همکاری درازمدت با ایران برنامه ای دارید؟
بله، ایران برای شرکت های خارجی جذاب است و استات اویل علاقه دارد یک چشم انداز درازمدت از ایران داشته باشد. شعارما این است که به آنچه می گوییم عمل می کنیم. بنابراین سخت در تلاشیم تا اعتماد شرکت نفت را حفظ کنیم. برای سال ۸۲ نیز ایده های زیادی داده ایم، منتهی ترجیح می دهیم وقتی اتفاق افتاد راجع به آن حرف بزنیم. سال ۸۲ سال بسیار حیاتی خواهد بود. الان در ۴ پروژه شرکت کرده ایم. لایه نفتی پارس جنوبی، فاز ،۱۱ پروژه L.T.G و پروژه زاگرس که اگر در یکی دو تای آنها هم برنده شویم برای ما کافی است.

• در همکاری های مشترک شما با پیمانکاران ایرانی بحث انتقال دانش فنی بسیار اساسی است در این زمینه برنامه ای دارید؟
مهندسان ایرانی از نظر تکنیکی خیلی عالی هستند. مشکل ایرانی ها در امر مدیریت پروژه های بین المللی است. ما درصدد هستیم تا تعدادی از دانشجویان را برای گذراندن دوره های مدیریت پروژه به نروژ اعزام کنیم. پس از اینکه تحریم های ایالات متحده، شرکت های آمریکایی را از پروژه های نفتی ایران دور کرد، شرکت فرانسوی توتال فیناالف وارد میدان شد و قرارداد فازهای ۲ و ۳ پارس جنوبی را به همراه پتروناس مالزی و گاز پروم روسیه از آن خود کرد. این در شرایطی رخ داد که توتال نیز زیر فشار اعمال تلافی جویانه از جانب کاخ سفید قرار داشت. توتال مزد این حرکت را گرفت هم قرارداد خوبی با NIOC امضا کرد و هم اعتماد مدیران نفتی کشور را تا حدود زیادی جلب کرد تا آن جا که رئیس جمهور خاتمی در مراسم افتتاح این فازها رسماً از این شرکت به جهت همکاری خوبش تشکر کرد. فرانسوا وتیه، نماینده گروه توتال فیناالف در ایران از همکاری NIOC و شرکت متبوعش به نیکی یاد می کند و می گوید آن قدر همکاری ما خوب بود که در مناقصه فاز ۱۱ پارس جنوبی شرکت کردیم و مایلیم که در این فاز برنده شویم.

• برخی می گویند توتال بازار LNG در اختیار ندارد بنابراین در ساخت پالایشگاه LNG نمی تواند شرکت کند.
توتال بازار بسیار خوبی در زمینه صدور گاز در جهان دارد و هم زمان علاوه بر مناقصه فاز ۱۱ در مناقصه مربوط به ساخت پالایشگاه LNG نیز شرکت داریم.

• نظرتان درباره شکل گیری پیمانکاران عمومی در ایران چیست؟
از سال ۱۹۹۵ که توتال پروژه هایش را در ایران آغاز کرد تا به امروز پیمانکاران ایرانی پیشرفت بسیار خوبی داشته اند و دانش فنی خود را در حد استانداردهای بین المللی رسانده اند.
ما هم کوشیده ایم در پروژه هایمان کیفیت پیمانکاران ایران را بالا ببریم. شما پتروناس مالزی را ببینید این شرکت یک روز به عنوان پیمانکار ساده با توتال شروع کرد و امروز خودش پروژه های بزرگ می گیرد.

• در میدان اهواز، مدارک مناقصه را ارائه کرده اید؟
ایران پتانسیل های فراوانی دارد که باید بتواند از میادین نفتی خود حداکثر استفاده را ببرد. در این راه نیز محتاج سرمایه و دانش فنی است. ما در میدان اهواز شرکت کرده ایم و در هر پروژه ای هم که برایمان جالب توجه باشد شرکت خواهیم کرد.

• شرایط جدید منطقه شما را از ادامه سرمایه گذاری در ایران منع نمی کند؟
خیر، به هیچ وجه. توتال سیاستش را در ایران عوض نخواهد کرد. بنابراین ما سرمایه گذاری مان را در بخش های مختلف صنعت نفت ادامه خواهیم داد و مفتخریم که همکاری خوبی با ایرانی ها داشته باشیم. فرصت کوتاه فرانسوا وتیه امکان طرح سوالات بیشتر را گرفت. اما بسیاری از کارشناسان شرکت های نفتی دیگر احتمال حضور توتال را در فاز ۱۱ پارس جنوبی بیشتر از سایر رقبا می دانند. گرچه همه بحث ها در حد نظر است و خیلی قابل اتکا نیست. آنچه مهم است بررسی های NIOC است و اولویت های منافع ملی مان. کمی آن طرف تر از غرفه توتال، تابلوی شرکت آجیپ ایتالیا به چشم می خورد. یک نفر ایتالیایی بیشتر در غرفه نیست آن هم معلوم نیست چه سمتی دارد. وقتی خود را معرفی می کنم فوراً می گوید سیاست شرکت ما این است که با روزنامه ها مصاحبه نکنیم. حال چرا؟! برای خود من که مشخص نشد. اما در عوض هارالد فوتلند مدیر تدارکات و مجری پروژه اناران شرکت هیدروزاگرس نروژ از یک گفت وگوی کوتاه استقبال می کند. «از سال ۱۹۹۸ به ایران آمدیم. در آن زمان اسم شرکت ساگا بود که همین ساگا قراردادی را برای پروژه اناران با NIOC امضا کرد. در آوریل ۲۰۰۰ هیدروزاگرس، ساگا را خرید. » فوتلند در خصوص پیشرفت پروژه اناران می گوید: «در حال حاضر علاوه بر مین روبی زمین ها قسمت اعظم لرزه نگاری را نیز انجام داده ایم و تنها ۳۰۰ کیلومتر دیگر مانده که تا یک هفته دیگر کارمان تمام خواهد شد و شروع به حفاری می کنیم.»

• شما قرار بود حفاری در اناران را یک ماه پیش شروع کنید؟
درست است. اما به خاطر شرایط جنگی در منطقه این کار را نکردیم چون پرسنل شرکت را از منطقه خارج کردیم. اناران نیز یک مخزن پیچیده است.

• حفاری چه قدر طول خواهد کشید و چند حلقه چاه حفر خواهید کرد؟
۱۲۰ روز برنامه حفاری برای یک حلقه چاه طول می کشد. و بناست ۵ حلقه چاه حفر شود.

• آیا هیدروزاگرس علاوه بر اکتشاف، استخراج اناران را نیز به عهده دارد؟
خیر، استخراج یک مناقصه جدید می طلبد و به عهده NIOC است.
پیش از آغاز نمایشگاه گمان خیلی ها این بود که BP به خاطر شرایط جنگی منطقه و نقش انگلیس در حمله به عراق در نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی شرکت نمی کند. این گمان به شایعه بدل شد و تا جایی پیش رفت که ظاهراً دولت انگلیس نیز نامه ای در این خصوص به سفارتشان در تهران فرستاد. در نخستین روز اما غرفه BP را در طبقه اول سالن مپنا دیدیم. حتی دیوید دالتون، مدیر بخش ایران در شرکت BP هم در نمایشگاه حضور داشت.

• آقای دالتون! ارزیابی شما از همکاری با NIOC در پروژه های نفتی ایران چیست؟
BP در سال های اخیر در مناقصه ۲ پروژه بزرگ ایران شرکت کرده است. یکی فاز ۱۱ پارس جنوبی و ساخت LNG و دیگری پروژه میدان نفتی اهواز. در این سال هایی که همکاری مان شروع شده روابط بسیار مثبتی با NIOC داشته ایم. ما بر این باوریم که با مشارکت ایران و استفاده از تجربیات مشترک قادر خواهیم بود به ارزش های واقعی دست یابیم. BP می تواند تجربه جهانی اش را در اختیار NIOC قرار دهد و شرکت نفت هم دانش محلی خود را در اختیار BP قرار دهد. به هر شکل ما بر مبنای استراتژی ای که وزارت نفت تعیین می کند تصمیم خواهیم گرفت.

• در پروژه LNG و بازاریابی این محصول فعالیت تان به کجا رسید؟
BP با مشارکت NIOC و شرکت ریلاینس هند مشغول انجام مطالعات امکان سنجی برای تولید و صادرات LNG ایران به هند و سایر بازارهای جهانی از جمله اروپا به خاورمیانه، چین و ایالات متحده است.

• به غیر از ۲ پروژه ای که به آن اشاره کردید BP هیچ طرح اکتشافی در ایران ندارد؟
دو طرح مطالعاتی مشترک دیگر با شرکت ملی نفت داریم که در خصوص امکان اکتشاف در منطقه دزفول و رشته کوه های زاگرس است.

• شما چه امکانی را برای صنعت نفت ایران می توانید فراهم کنید؟
ما پیشنهادهای روشنی به شرکت نفت ارائه کرده ایم. BP می تواند صادرات جدید و پرسودی را برای ایران فراهم کند. همچنین دسترسی ایرانی ها را به بازارهای مالی و تکنولوژی پیشرفته تسهیل نماید.

منبع: / روزنامه / همشهری ۱۳۸۲/۰۲/۱۳