دکتر مجید ابهری، آسیب شناس اجتماعی و استاد دانشگاه تهران در گفت وگو با خراسان بر نقش مهم و حیاتی رسانه ها و گروه های مرجع در حمایت از کالاهای داخلی و تغییر فرهنگ مصرف تاکید می کند و البته نقش هنجارفرستان جامعه مثل ورزشکاران و هنرپیشگان را در این زمینه غیرقابل انکار می داند.وی با بیان این که در کشورهای غربی محال است هنرپیشگان و ورزشکاران از کالاهای خارجی استفاده کنند، به انتقاد از عملکرد برخی از این اقشار در سطح جامعه ایران می پردازد و اظهار تاسف می کند که سال گذشته ۲۰۰ میلیون دلار انواع مجسمه، شکلات، لوستر و کالاهای تجملی وارد کشور شده است.

محال است هنرپیشگان یا ورزشکاران غربی از کالاهای خارجی استفاده کنند
این آسیب شناس اجتماعی که نقش گروه های مرجع و هنجارفرستان جامعه را در ترویج کالاهای داخلی بسیار موثر می داند، می گوید: در کشورهای پیشرفته دنیا مانند انگلستان که من در آن جا تحصیل کرده ام، گروه های مرجع از تولیدات داخلی حمایت زیادی می کنند و محال است که یک هنرپیشه یا ورزشکار غربی از کالاهای شرقی و خارجی استفاده کند. در تبلیغات و فیلم ها و برنامه هایشان که اصلا حذر می کنند از این که کالاهای دیگر کشورها را تبلیغ و ترویج کنند. البته صنایع و تولیدات آن ها از مرحله آسیب پذیری گذشته است. اما در کشور ما برخی از ورزشکاران و برخی از هنرمندان استفاده از برندهای مشهور خارجی را افتخار خود می دانند.

ذائقه مصرفی هر جامعه را گروه های مرجع ایجاد و تقویت می کنند
ابهری با بیان این که ذائقه مصرفی هر جامعه را معمولا گروه های مرجع رفتاری ایجاد و تقویت می کنند، می افزاید: وقتی در جامعه ما مصرف زدگی و دنباله روی از تبلیغات رسانه ها به عنوان یک اصل کلی قرار داده شده و در و دیوار شهر پر از تبلیغات کالاهای بیگانه است، چگونه می توان انتظار داشت که از تولید داخلی حمایت شود. متاسفانه در دو دهه اخیر مصرف کالاهای خارجی به ویژه توسط گروه های هنجارفرست جامعه به صورت یک امتیاز درآمده و کار به جایی رسیده است که برخی تولیدات داخلی به کشورهای همسایه ارسال می شود و آن جا برچسب خارجی می خورد و سپس به ایران بازگردانده می شود و تا ۱۰ برابر قیمت اصلی به فروش می رسد. امروزه برای فروش هر جنس کم کیفیت کافی است کلمه خارجی یا حتی کلمه ترک و چینی به آن اضافه شود تا مصرف کننده با اشتیاق آن را بپذیرد.

سال گذشته ۲۰۰ میلیون دلار انواع مجسمه و لوستر و شکلات به کشور وارد شد
استاد دانشگاه تهران با اشاره به این که در سال گذشته (۱۳۹۰) ۲۰۰ میلیون دلار انواع مجسمه، لوستر، مبلمان، شکلات، مربا و کالاهای تجملی و غیرضروری دیگر وارد کشور شد، یادآور می شود: متاسفانه هیچ ممنوعیت قانونی برای ورود کالاهای تجملی و غیرضروری به کشور وجود ندارد و کالاهایی وارد می شود که مورد نیاز جامعه نیست و مصرف آن صرفا برای فخرفروشی یا به رخ کشیدن پول و جایگاه اقتصادی است. ما انتظار داریم در سالی که به نام حمایت از تولیدات داخلی نام گذاری شده است، حداقل جلوی ورود این اقلام گرفته شود.
در برخی برنامه های صدا و سیما کالاهای خارجی با برندهای مشهور به سهولت تبلیغ می شود
وی نقش رسانه ها را در تبلیغ و ترویج کالاهای داخلی یا خارجی بسیار مهم ارزیابی می کند و با بیان این که متأسفانه در کشور ما برخی رسانه ها به جای تبلیغ و ترویج کالاهای داخلی، برعکس عمل می کنند و در برخی برنامه های رسانه ملی کالاهای خارجی به سهولت تبلیغ می شود، اظهار می کند: در برخی برنامه های صدا و سیما کالاهای خارجی آن هم با برندهای مشهور تبلیغ می شود و در برخی مجموعه های تلویزیونی و فیلم ها با روش های غیرمستقیم چنین القا می شود که هر کسی پولدارتر و تحصیل وی بالاتر است، از کالای خارجی استفاده می کند.

استفاده برخی هنجار فرستان جامعه از اجناس تجملی با برندهای مشهور به نوعی تبلیغ و فرهنگ سازی برای مصرف این کالاهاست
ابهری با تأکید بر این که رفتار برخی از هنجار فرستان جامعه مثل برخی ورزشکاران و برخی بازیگران یکی از راه های تبلیغ کالاهای خارجی است، می افزاید: در سطح جامعه ما به خودروهای لوکس خارجی و پوشاک با برندهای مشهور افتخار می شود که این امر نیز تبلیغ غیرمستقیم و فرهنگ سازی آشکار برای مصرف تولیدات بیگانه است. در برخی فیلم ها و برخی مجموعه ها هنرپیشگان سوار بر خودروهای خارجی، مصرف کالاهای بیگانه را تبلیغ می کنند که این برجسته کردن غیرمستقیم، تغییرات رفتاری را به طور نامحسوس در سطح جامعه به دنبال دارد. در نتیجه اقشار مختلف جامعه به سوی مصرف کالاهای بیگانه حتی اگر از چین، تایلند و ترکیه وارد شده باشد، ترغیب می شوند. نتیجه چنین عملکردی آسیب دیدن اقشار جامعه به ویژه تولیدکنندگان و کارگران داخلی است و روز به روز بر تعداد بیکاران جامعه به صورت تصاعدی افزوده می شود.

جلوی واردات کالاهای غیرضروری و تجملی گرفته شود
ابهری با تأکید بر این که برای افزایش مصرف کالاهای داخلی باید فرهنگ سازی شود، می گوید: برای حمایت از تولیدات داخلی باید جلوی ورود کالاهای بیگانه و حداقل اقلام غیرضروری و تجملی و کالاهایی که مشابه آن در داخل تولید می شود، گرفته شود. به خصوص در زمینه پوشاک، با قاچاق و واردات بی رویه باید مقابله شود.

تعرفه گمرکی و هزینه تبلیغاتی کالاهای خارجی افزایش یابد
وی خواستار افزایش تعرفه گمرکی و هزینه تبلیغات برای کالاهای خارجی می شود و می افزاید: نرخ تعرفه و تبلیغات برای برندهای بیگانه و کالاهای غیرایرانی باید افزایش یابد و در مقابل، تولیدات داخلی در زمینه تبلیغات مشمول تخفیف شود.

منبع: / روزنامه / خراسان ۱۳۹۱/۱/۲۹
نویسنده : صدیقه رضوانی نیا
گفت و گو شونده : مجید ابهری