انسان ها از همان ابتدای هبوط به زمین به دلیل اختلاف سلیقه و اختلاف عقیده دچار تقابل شده اند. ماجرای هابیل و قابیل شاهد این مدعاست، داستانی که تا به امروز ادامه یافته است به گونه ایی که انسان ها گاهی برای ابراز یا به کرسی نشاندن عقیده خود به افراد، سازمان ها یا دولت ها، دست به خشونت زده اند (پدیده تروریسم) و بسته به امکانات و تکنولوژی بشر در هر عصر از ابزار های متفاوتی استفاده کرده اند. با ورود اینترنت به عرصه تعاملات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بشر، مفهوم تروریسم هم تفسیر و ابزار جدیدی پیدا کرد و پدیده ای به نام سایبر تروریسم متولد شد. ما در این پژوهش به معرفی این پدیده می پردازیم و بیان خواهیم کرد که سایبر تروریست ها چگونه و به چه وسیله ای و به خاطر چه اهدافی دست به این اقدامات می زنند و چه عواملی در بروز و تشدید آن موثر است؟

تعریف تروریسم
تروریسم در لغت به معنای ترساندن، حکومت ارعاب و تهدید، ایجاد ترس و وحشت در مردم است. واژه ترور (terror) از ریشه لاتینی (terrere) به معنای ترس و ترساندن است. این واژه (terreur) برای نخستین بار سال 1976 در متمم فرهنگ لغات "فرهنگستان علوم فرانسه" ظاهر شد و آن را این گونه معنا کرد: «نظام یا رژیم وحشت». فرهنگ اصطلاحی دالوز (Dalloz) تروریسم را اقدام سیاسی خشونت آمیز افراد یا اقلیت های سازمان یافته علیه اشخاص، دارایی ها و نهاد هایی می داند که برای نیل به اهدافی نظیر کسب استقلال از یک دولت، سرنگونی رژیم حاکم و مبارزه علیه برخی جنبه های سیاسی یک دولت صورت می گیرد.

انواع تروریسم
در یک تقسیم بندی می توان تروریسم را به تروریسم کلاسیک و سایبر تروریسم تقسیم کرد. مبنای این تقسیم بندی شیوه و ابزار است.

تررویسم کلاسیک:
بمب گذاری شکل غالب تروریسم کلاسیک است و آن از اواخر قرن نوزده با اختراع دینامیت که تروریست ها توسط آن ساختمان ها و اماکن عمومی را هدف قرار داده اند، آغاز شد. اما تروریسم شیوه های دیگری هم دارد مثل قتل و آدم ربایی، هواپیما ربایی، گروگان گیری و...

سایبر تروریسم:
واژه سایبر تروریسم نخستین بار از سوی کالین باری (Collin Barry) و در دهه 1980 مطرح شد، ولی گفته می شود جامع ترین تعریف از سوی خانم دوروتی دنینگ استاد علوم رایانه ای دانشگاه جرج تاون ارائه شده است: سایبر تروریسم حاصل تلاقی تروریسم و فضای مجازی است. سایبر تروریسم بیشتر به معنای حمله یا تهدید به حمله علیه رایانه ها، شبکه های رایانه ای و اطلاعات ذخیره شده در آنهاست، هنگامی که به منظور ترساندن یا مجبور کردن دولت یا اتباع آن برای پیشبرد اهداف سیاسی یا اجتماعی خاص اعمال می شود.
در تروریسم کلاسیک مواد منفجره و سلاح های گرم اصلی ترین ابزار تروریسم کلاسیک هستند، ولی محتمل ترین ابزار سایبر تروریست ها رایانه است. در واقع آن ها ترجیح می دهند به جای بمب از بایت استفاده کنند. اساسی ترین روش های سایبر تروریسم عبارتست از: هک کردن، ویروس های رایانه ای، جاسوسی الکترونیک، دزدی هویت و تخریب یا دستکاری اطلاعات.

تاریخچه سایبر تروریسم
در سال 1982 هکرهای طرفدار دولت پاکستان تحت نام "باشگاه هکرهای پاکستانی" به کامپیوتر های هند حمله کردند. در سال 1999 هنگام حمله ناتو به کوزوو سایت این سازمان مورد حمله قرار گرفت. در همان زمان، وب سایت ارتش آمریکا و سایت های تجاری آمریکا به وسیله هکرهای چینی، روسی و صرب مورد حمله قرار گرفت. این حمله ها، ناتو را از بمباران و رهبری عملیات باز نداشت اما تبلیغاتی را که برای مبارزه با رژیم صربستان از طریق اینترنت به راه انداخته بود، مختل کرد. در سال 2000 سایت حزب الله لبنان که یک سایت ضد صهیونیستی است توسط یک گروه هکر اسراییلی هک شد و پرچم و سرود ملی اسراییل روی آن قرار گرفت. در مقابل حزب الله لبنان در یک ضد حمله به وب سایت اصلی دولت اسراییل و وب سایت وزارت خارجه اسراییل حمله کرده و آن را هک نمودند.

جذابیت سایبر تروریسم
دلایل زیادی وجود دارد که سبب می شود سایبر تروریسم برای تروریست ها جذاب باشد از جمله:

1- سایبر تروریسم ارزان تر از روش های تروریستی متداول (کلاسیک) است. تنها چیزی که نیاز است یک رایانه شخصی متصل به اینترنت است. نیازی به خرید اسلحه نیست. می توان ویروس های رایانه را ساخت و از طریق خطوط تلفن، کابل و ارتباط بی سیم آن را ارسال کرد.

2- سایبر تروریسم ناشناخته تر از روش های تروریسم کلاسیک است. مانند بسیاری از کاربران اینترنت، تروریست ها از اسامی مستعار استفاده می کنند و به یک سایت به عنوان کاربر مهمان و ناشناس وصل می شوند و برای نیروهای پلیس و امنیتی بسیار سخت است که هویت واقعی تروریست ها را ردیابی کنند. در فضای مجازی هم موانع فیزیکی مانند ایست بازرسی، مرز یا گمرک وجود ندارد.

3- تنوع و تعداد حملات بسیار زیاد است. سایبر تروریست می تواند شبکه های دولتی یا رایانه های دولتی، شخصی، خدمات عمومی، خطوط هوایی خصوصی و ... را مورد حمله قرار دهد. تعداد زیاد و پیچیدگی حملات احتمالی به تروریست ها کمک می کند تا نقاط ضعف و آسیب پذیر را برای حمله پیدا کنند. مطالعات نشان داده است شبکه های برق و خدمات اضطراری در برابر حملات سایبر آسیب پذیر هستند برای اینکه زیر ساخت و سیستم های رایانه که اینها را اداره می کنند بسیار پیچیده هستند و این موضوع رفع همه نقاط ضعف را غیر ممکن می کند.

4- سایبر تروریسم را می توان از راه دور هدایت کرد، ویژگی که جذابیت زیادی برای تروریست ها دارد. سایبر تروریسم، آموزش فیزیکی اندکی را می طلبد، سرمایه گذاری روانی کمتر و خطر مرگ کمتری دارد و امکان می دهد تا سازمان های تروریستی عضو گیری کنند و اعضا را در اختیار داشته باشند.

5- سایبر تروریسم توانایی زیادی دارد تا تعداد زیادی از مردم را به خود جذب کند، از این رو پوشش خبری و رسانه ای بیشتری را ایجاد می کند و این همان چیزی است که تروریست ها دنبالش هستند.

6- دامنه اثر سایبر تروریسم بیشتر است مخصوصا جوامع پیشرفته غربی که به شبکه های الکترونیکی بسیار وابسته هستند، آسیب پذیری شان در برابر حملات تروریستی، سرقت و خراب کاری در سطح ملی مطرح است. این خطر به گونه ایست که یک مقام امنیتی آمریکا گفته است با یک میلیارد دلار و بیست نفر متخصص خبره رایانه می تواند کل آمریکا را فلج کند. یک تروریست هم می تواند به این توانایی دست یابد. در مواردی تاثیر حمله به شبکه های رایانه ای از تاثیر بمب شیمیایی و میکروبی بدتر است. از این رو در یک گزارش رسمی، تروریسم سایبر یکی از 5 تهدید امنیتی عمده برای ایالت متحده امریکا دانسته شده است.

7- روش های کلاسیک تروریستی اهداف تروریست ها برآورده نمی کند.

بسترهای فراهم کننده سایبر تروریسم
1- به روز نکردن اطلاعات توسط گردانندگان سایت ها
2- در دسترس نبودن اطلاعات و به این دلیل که کاربران خواسته یا ناخواسته سعی در دسترسی به اطلاعات و دستکاری و به روز کردن آن ها دارند.
3- راز دار نبودن مدیران سایت و فاش سازی اطلاعات توسط آن ها
4- خرابی فیزیکی سیستم IT یا سرور خدمات دهنده
گروه های حمله کننده معترض یا تروریست بر حسب منطقه، کشور، موضوع مورد حمله و... دسته بندی می شوند. گروه های عمده این حمله کنندگان عبارتند از:

الف) طرفدار اسراییل (pro-Israel): این گروه به سایت های حامی سازمان های به زعم آنها تروریستی مانند حماس و حزب الله حمله می کنند. درباره یکی از این گروه ها به نام هاگانا و اقدامات و اهداف آن مفصل خواهیم نوشت.

ب) طرفدار فلسطین (pro-Palestine): این گروه شامل گروه هایی مانند یونیتی، المهاجرون در لندن و... می شوند که با تروریسم اسراییل مبارزه می کنند.

ج) هیپی های الکترونیک (electro hippies): افرادی که بر علیه وب سایت های اسراییل فعالیت و به سیاست های رژیم اشغالگر قدس اعتراض می کنند.

د)گروه های طرفدار بن لادن مانند القاعده الیانس آن لاین که به طرفداری از بن لادن علیه وب سایت های آمریکایی فعالیت می کنند اما در نهایت چهره اسلام را خراب می کنند و در راستای اهداف آمریکا پیش می روند مثلا تصویر اعمال تروریستی خود به عنوان یک گروه اسلام گرای ضد آمریکایی را روی سایت هایی که هک کرده اند قرار می دهند.

ه)گروه چچنی(Chechnya) علیه روسیه

و...

هاگانا، بررسی یک نمونه مصداقی از سایبر تروریسم
از آنجا که بسیاری از وب سایت های اسلامی هدف حمله گسترده سایبر تروریست های صهیونیست بوده و هستند مناسب دیدیم که به فعالیت ها و اهداف یکی از این پایگاه های سایبر تروریسم را به عنوان نمونه یک سایت سایبر تروریست به طور اجمالی بپردازیم.
هاگانا Haganah نام یک سازمان شبه نظامی صهیونیستی است که در سال 1921 به طور سری ایجاد شد و با نام "دفاع و عمل" به فعالیت می پرداخت. بعد از آن کلمه عمل حذف گردید و کلمه "دفاع" یا "هاگانا" باقی ماند. مقصود این سازمان تهاجم به زمین و کارگران و سربازان فلسطینی و دفاع از مهاجران یهودی به فلسطین بود. با اینکه معنای این کلمه دفاع بود اما هاگانا به عملیات مسلحانه علیه مسلمانان می پرداخت و همچنین در عملیات اسکان مهاجر نشین ها و مهاجرت قانونی و غیر قانونی صهیونیست ها مشارکت می کرد. این گروه همچنین در طول انقلاب عربی در سال 1936 با انگلیس همکاری داشت.
در سال 1931 بعضی عناصر هاگانا به همراه اعضایی از "بیتاد" سازمان "آرگون" را تشکیل دادند که بزرگترین نقش را در برپایی دولت اسراییل و قتل و آواره کردن فلسطینیان داشت. شعار و نشان این گروه عبارت "فقط اسلحه" بود که در زیر آن عبارت "فقط همین" نیز نقش بسته بود.
اکنون هاگانا کینه خود را به طور الکترونیکی و در دنیای مجازی هم اعمال می کند. وب سایت هاگانا توسط فردی آمریکایی یهودی الاصل که Andrew Aaron Weisburd خوانده می شود و در ایالات متحده ساکن است تأسیس شده است و وظیفه آن تعقیب وب سایت های اسلامی بر روی اینترنت برای توقیف و بستن یا تاراندن آن ها از شرکت های میزبانی است به این بهانه که این وب سایت ها پشتیبان تروریسم و جمعیت های یهودی هستند.
وب سایت هاگانا (/http://www.haganah.us) در طول دو سال و نیم فعالیت خود صدها وب سایت اسلامی را مورد تعقیب قرار داد و بیش از 500 وب سایت را از راه اجبار شرکت های میزبان و تهدید آن ها به تعطیلی کشاند. وب سایت هاگانا اهداف تخریبی خود را با کمال وقاحت ابراز می کند و با ارائه اطلاعات کاملی از وب سایت های هدف از بازدید کنندگان خود می خواهد در نامه نگاری با شرکت های میزبانی برای بستن وب سایت های اسلامی با آن ها همکاری کنند. هنگامی که انهدام وب سایت اسلامی به پایان رسید در زیر نام آن علامت سلاحی معکوس (یک کلاشینکف برگشته) نشان داده می شود. حتی در انتهای کار مفاهیم ایدئولوژیکی وب سایت مربوط و اهداف مخفی! آن جهت توجیه این عمل شرح داده می شود.
با وجود اینکه هاگانا ادعا می کند که به عملیات تخریب یا انهدام وب سایت هایی که آن ها را پیگیری می کند نمی پردازد، با مجموعه های یهودی خاص که جهت نفوذ و تخریب فعالیت می کنند (هکر ها) به طور نزدیکی همکاری دارد و این مجموعه ها وب سایت هایی را که احساس می کنند با فعالیتشان یهود را اذیت می کنند مورد حمله قرار می دهند.
این ادعا با گزارشی از شرکت Riptech که متخصص راه های حفاظت در شبکه اینترنت است تکمیل می شود. این گزارش بیان می کند که اسراییل در دنیا رتبه نخست حمله به شبکه های اینترنتی را اشغال کرده است. Riptech در حدود 128 هزار حمله برای هک از سوی چهار میلیون کامپیوتر در اسراییل ثبت کرده است.
هاگانا اکنون برای تصویب قانونی برای مبارزه با تروریسم در اینترنت تلاش گسترده ای می کند تا بتواند پایگاه های اسلامی را به راحتی و بدون هیچ گونه پیگیری یا تعقیب و شانتاژ ببندد.

دفاع در برابر سایبر تروریسم
دفاع در برابر تروریسمی که در رایانه و اینترنت در آن نقش مهمی را ایفا می کنند تا اندازه ی زیادی شبیه دفاع در مقابل تروریسمی است که رایانه و اینترنت نقشی در آن ندارد. اقدامات عادی مانند بازدارندگی، قانون، مذاکره و دیپلماسی در این خصوص نیز موثر است با این تفاوت که دامنه عناصر خاطی گسترده تر است و نیز باید این روش ها به روز شوند. راه کار های اصلی دفاع در برابر سایبر تروریسم را می توان در 3 شاخه اصلی آموزش، ساز و کار حقوقی و تقویت دفاعی طبقه بندی کرد.

الف: آموزش:
مهم ترین مرحله در جلوگیری از سایبر تروریسم، آموزش است. این آموزش شامل آموزش عمومی و آموزش مقامات سیاسی، امنیتی و پلیس است. نه تنها مردم عادی بلکه بسیاری از مقامات سیاسی و امنیتی نیز هیچ گونه اطلاعاتی در مورد حملات سایبر تروریستی و چگونگی آن ندارند. در مورد آموزش عمومی مهم ترین نکته این است که کاربران اینترنت را نسبت به ایمن تر کردن رایانه های شخصی متقاعد کرد و با آگاهی دادن به مقامات سیاسی و امنیتی آن ها را وادار کرد تا تمهیدات لازم برای مقابله با سایبر تروریسم را عملی کنند.

ب: ساز و کار حقوقی:
در مرحله بعد باید ساز و کار حقوقی و قضایی مناسبی را برای مبارزه با سایبر تروریسم ایجاد کرد. وجود خلاء های قانونی، نیروهای امنیتی و قضایی را در مقابله با سایبر تروریسم دچار سردرگمی می کند و توانایی اقدام به موقع و مناسب را از آنان می گیرد. ایجاد دادگاه های ویژه جرایم اینترنتی قدم مهمی در مبارزه با سایبر تروریسم است چرا که رسیدگی به این جرایم را آسان تر و سریع تر می کند و با به خطر انداختن امنیت مجرمان، گام موثری در کاهش حملات تروریستی خواهد بود.

ج: تقویت دفاعی:
ایجاد سازمان های مسئول مقابله با سایبر تروریسم مهم ترین راه کار دفاعی در برابر سایبر تروریسم خواهد بود. سازمان هایی که مسئولیت آن ها مطالعه و تحقیق و مقابله با حملات سایبر باشد. روش دفاعی دیگر عبارتست از سخت تر کردن حملات از طریق تقویت فناوری امنیتی. از دیگر راه کارهای فراگیر دفاعی می توان به تعریف روزآمد ویروس های رایانه ای، استفاده از نرم افزارهای ضد ویروس، استفاده از رمز های عبور قوی و دیوار آتش اشاره کرد.

منابع
به دلیل عدم دسترسی به منابع مکتوب، در این تحقیق اغلب از منابع اینترنتی استفاده شده است.
- www.hamshahrionlin.ir
- www.fasleno.com
- www.amifs.blogspot.com
- www.gudsdaily.com
- www.arak-info.com
- www.asianews.ir
- www.cyber-chalany.blogfa.com
- عباس آریان پور، فرهنگ انگلیسی به فارسی
- غلامرضا علی بابایی، فرهنگ سیاسی آرش، تهران، نشر آشیان، چاپ دوم 1384.

منبع: / سایت / باشگاه اندیشه ۱۳۸۷/۰۲/۱۶
نویسنده : مرتضی شیرودی