پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1400
پدیدآور: سیدعقیل حسینی 
استاد راهنما: محمد قربانپور دلاور
جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره) - مدرسه عالی حکمت و دین‌پژوهی
چکیده

عزاداری بر اهل بیت هدی و مخصوصا سید و سالار شهیدان حسین بن علی، نه تنها در بین شیعه جایگاه خاص و ویژه ای دارد و از برترین و بافضیلت ترین اعمال به حساب می آید، بلکه در بین اهل سنت و حتی دیگر مذاهب و ادیان نیز دارای جایگاهی ویژه است. شهر قم از قدیم عُش آل محمد و مرکزی مهم و حساس از جهت تعلیم و نشر معارف دینی و علوم اهل بیت بوده است. لذا تأثیرگذاری و تأثیرپذیری آن در جهان تشیع و بلکه جهان اسلام، بسیار حائز اهمیت می باشد. بنابراین، نحوه عزاداری که یکی از شعائر مهم شیعه به حساب می آید، هر چه بیشتر در مسیر اهل بیت باشد قطعا تأثیر بهتری جهت معرفی اهل بیت و فرهنگ شیعه می تواند در جامعه شیعی، اسلامی و حتی جهانی داشته باشد و هر مقدار از مسیر اهل بیت منحرف شود به همان مقدار در تخریب شیعه و معرفی نادرست اهل بیت و شیعه تأثیرگذار خواهد بود. در این تحقیق، ابتدا به مبانی عزاداری در قرآن و سنت و سیره معصومین علیهم السلام و سپس به آسیب شناسی عزاداری های نوینی که در شهر قم و به تبع آن در دیگر شهرها و کشورها برگزار می شود، پرداخته و آنها را با سیره و سنت اهل بیت که همان سیره و سنت قرآن و پیامبر است تطبیق داده، آسیب های آن را شناسایی و برای اصلاح این آسیب ها، راهکار ارائه می دهیم. بنابراین سوال اصلی این تحقیق این خواهد بود: سبک های نوین جلسات مذهبی قم چه آسیب هایی دارد و راهکارهای اصلاح آنها چیست؟ فرضیه های تحقیق عبارت اند از: محبت اهل بیت و مودت آنان بر همگان فرض است، نکوداشت معصومین و برگزاری آیین‌های موالید وشهادت‌ها یکی از مصادیق مودت و محبت به حضرات محسوب میگردد. عزاداری بر سیدالشهدا از مهمترین دستوراتی است که در روایات مکرر و سیره و سنت بزرگان دین بر همگان فرض و واجب شمرده شده است.مراجعه به سنت و سیره اهل بیت، نحوه عزاداری صحیح را بر ما روشن می‌کند. برگزاری عالمانه عزاداری ها و توجه بیشتر به سخنرانی و بیان سیره اهل بیت در آگاهی مخاطبین بسیار تأثیرگذار خواهد بود، از طرفی توجه ویژه خطبا، مداحان و مسئولین هیئات مذهبی به مسائل معرفتی و آشنایی مخاطبین و جوانان با معارف اهل بیت تأثیر بسزایی در جلوگیری و یا اصلاح تحریف ها و آسیب های عزاداری می تواند داشته باشد. روش این تحقیق، توصیفی و میدانی می‌باشد. مطالعه و بررسی کتابها و مقالات مناسب با موضوع، مصاحبه با خطبا، مداحان، شعرا و مسئولین هیئات مذهبی، حضور در هیئات مختلف و بررسی سبک‌های عزاداری آنها، و نظر سنجی از مستمعین هیئات مذهبی بخشی از روش این تحقیق می باشد.