روزنامه همشهری، سه شنبه 30 مرداد ,1375 20 آگوست ,1996 سال چهارم , شماره 1047

آشنایی با دیدنی های ایران
در دریاچه ارومیه 102 جزیره کوچک و بزرگ وجود دارد
ویژگیهای منحصر به فرددریاچه ارومیه باعث شده است مناطق اطراف
و جزایر آن, به یکی از مهمترین زیستگاههای گونه های مختلف حیات وحش
تبدیل شود

پیشرفت پرشتاب تکنولوژی وشهرنشینی, علاوه بر اینکه محیطزیست را
شدیداتهدید می کند, انسان را نیزبیش از پیش با طبیعت بیگانه
می سازد. این درحالیست که انسان در آستانه سال دوهزار, به دلیل
مشغله های فراوانی که خود ناشی از زندگی مدرن است, همیشه درمعرض
انواع و اقسام فشارهای روحی و روانی قرار دارد, و از همین رو بیش از
گذشته نیاز دارد برای دوری اززندگی ماشینی و فرار ازهیاهوی
زندگی شهری, هرچندبرای نظاره ای کوتاه ,به دامن پرمهر طبیعت پناه
ببرد و آرامش را تجربه کند. بی تردید اگر بخواهیم ریشه واحدی برای
این همه بیماری مختلف روانی که در سایه گسترش تکنولوژی عارض انسان
شده است بیابیم, همانا باید آن را در جدایی و بیگانگی بی سابقه انسان
با محیطهای طبیعی جستجو کنیم.

موقعیت جغرافیایی وویژگی های طبیعی
پارک ملی دریاچه ارومیه در شمال غربی کشور قرار دارد و بزرگترین
دریاچه داخلی کشور محسوب می شود. این دریاچه 130 کیلومتر طول و در
پهن ترین نقطه 40 کیلومتر عرض دارد. مساحت آن بالغ بر 463,600 هکتار
است . عمیق ترین نقطه دریاچه ارومیه درحدود 15 متر است , ژرفای
میانگین آن نیز به 5 متر می رسد. در طول سال به طور متوسط بین 400 تا
600 میلیمتر بارندگی وجود دارد و آب دریاچه ارومیه به علت وجود میزان
زیاد نمک واملاح دیگر حتی در زمستانهای بسیار سرد نیز یخ نمی زند و
به سبب این ویژگی, پرندگان آبزی را از اقصی نقاط جهان به سوی خود
جلب می کند. ویژگی های منحصربه فرد این دریاچه موجب شده است مناطق
اطراف و جزایر آن به یکی از مهمترین زیستگاههای گونه های مختلف
حیات وحش جهان تبدیل شود. به طوری که سازمان جهانی یونسکو, این منطقه
را از جمله 59 منطقه ذخایر طبیعی کره زمین معرفی کرده است .
جزایر دریاچه ارومیه دردریاچه 102 جزیره بزرگ و کوچک وجود دارد که
کل مساحت آنها بالغ بر 33486 هکتار است , پنج جزیره اسلامی , کبودان ,
اشک, اسپیرو و آرزو از مهمترین آنها به شمار می روند.

زیستگاهی ایده آل برای پرندگان
دریاچه ارومیه با داشتن وسعت زیاد, جزایر متعدد, سواحل کم عمق و
محیطی امن, بهترین شرایط را برای حیات وحش و ازجمله پرندگان فراهم
آورده است و با داشتن منبع غذایی کافی (آرتمیا نوعی میگو و جلبک
شورپسند) غذای میهمانان مهاجر خود را درطول اقامتشان در آنجا,
تامین می کند.
در فصلهای بهار و تابستان هر سال دریاچه ارومیه, به یکی از
بزرگترین مناطق زادوولدو گونه هایی از پرندگان تبدیل می شود.
فلامینگو یا مرغ آتشی, پلیکان سفید یا مرغ سقا, تنجه, کاکایی صورتی ,
آنقوت و کفچه نوک تیز در گروههای چندهزارتایی وارد سواحل و جزایر این
دریاچه می شوند.
در نهایت, این همه شرایطو امکانات باعث جذب گروههای مختلفی از
پرندگان در جزایر می شود که ارزش پارک رادر دنیا به عنوان نمونه ای
برجسته از میراث طبیعی تثبیت می نماید.
زیستگاه این پرندگان درتمام دوره زندگی محدود به یک نقطه خاصی
نیست بلکه آنهابا مهاجرت های طولانی از فراز مرزها نقاط مختلف
مناسبی را برای زندگی خود برمی گزینند و بدین ترتیب است که این
پرندگان, جالبترین روابط و همکاری علمی را در سطح بین المللی بین
ممالک مختلف به وجود می آورند.
از جلوه های زیبا و مفید این روابط توجه یافتن کشورها به مسائل
زیست محیطی کشورهای همجوار و حتی کشورهای نسبتا دوردست می باشد که
تلاشی مثبت را در جهت رفع مشکلات زیست محیطی در سراسر جهان برانگیخته
است.
نتایج حاصل از بررسیهایی که برای آشنایی با نحوه زندگی این پرندگان
به روش حلقه گذاری انجام می شود, به این زیستگاه اهمیت بین المللی
ویژه ای بخشیده است.

دیگر جانداران زندگی در پارک ملی ارومیه منحصر به پرندگان نیست.
جزیره کبودان با مساحتی تقریبی 3200 هکتار بزرگترین جزیره غیرمسکونی
و زیستگاه انواع پستانداران وحشی مثل موش صحرائی, قوچ و میش و پلنگ
است . قوچ و میش ارمنی , اولین بار در سالهای( 1274 تا 1280 شمسی) در
این جزیره رها گردیده به مرور زمان به دلایل مختلف ازجمله شکار بی رویه
جمعیت آنان روبه کاهش گذاشت.
سازمان حفاظت محیطزیست بعداز اعلام حفاظت ازدریاچه ارومیه و جزایر
آن و پس از اجرای قانون ومقررات شکار و صید و ایجادآرامش و
امنیت در منطقه ,تعدادی قوچ و میش برای باردوم به جزیره کبودان
گسیل داشت. اولین براورد از قوچ ومیش در جزیره کبودان در سال
1349 انجام گرفت که تعدادآن بالغ بر2500 راس تخمین زده شد.
در اواخر سال 1350 واوایل سال 1351 جهت ایجادتعاون بین جمعیت
قوچ و میش جزیره نسبت به منابع غذایی زیستگاه, سازمان حفاظت
محیطزیست دو قلاده پلنگ نرو ماده در جزیره رها نمود. حضور پلنگ
در جزیره علاوه بر کنترل میزان جمعیت قوچ و میش, در بهبود نسل آنان
نیز موثر است.
ارومیه خبرنگار همشهری