پیشنهاده کارشناسی ارشد 1400
پدیدآور: سعیده حسینقلی
استاد راهنما: حسین قمری گیوی
دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی
چکیده

خانواده یکی از ستون های اصلی جامعه است، بگونه ای که یک جامعه سالم به خانواده و ازدواج سالم بستگی دارد، زیرا مبنای تشکیل خانواده، مهمترین رابطه میان زوجین می باشد. امروزه، با پیشرفت در علم و فنآوری، افزایش زندگی مکانیکی، شرایط اقتصادی و اجتماعی و وضعیت اشتغال زنان، خانواده تحت فرآیندهای ناخوشآیندی شامل اضطراب، افسردگی، عدم رضایت زناشویی و اختلالات روانی و روانشناختی قرار گرفته است. دستیابی به رفاه در زندگی افراد، به عنوان یک هدف اساسی شناخته شده است و افراد در تمام زندگی خود در تلاش برای رسیدن به آن هستند. یکی از عوامل اصلی موثر در دستیابی به رفاه، شغل و اشتغال آنها می باشد. نوع شغل یکی از منابع مهم سرزندگی و موفقیت اجتماعی است، اما می تواند باعث ناراحتی و تخلیه توان جسمی و ذهنی شود. افراد در محل کار و محیط شغلی خود، در معرض محرک های فیزیکی، ذهنی و اجتماعی قرار می گیرند که اینها می توانند اثرات مضری بر کیفیت زندگی و سلامت جسمی و ذهنی بگذارند. ساعت های کاری طولانی، شدت و حجم زیاد کار و اختیار کار یا اضافه کار اجباری، عواملی هستند که بر رضایت شغلی و زناشویی و کیفیت زندگی تاثیر می گذارند. رضایت از زندگی زناشویی ، یک مفهوم جامع است که در برگیرنده بسیاری از جنبه های زندگی، شامل سلامت جسمی، وضعیت روانشناختی، سطح استقلال، عقاید شخصی و رابطه آنها با جنبه های بارز محیط می باشد. به بیان دیگر، کیفیت زندگی را می توان براساس چشم انداز عمومی از زندگی و رضایت وی از جنبه های مهم زندگی تعریف کرد. پیش بینی می شود که رضایت زناشویی نقش مهمی در کیفیت زندگی زوجین بگذارد. پژوهشگران، رضایت زناشویی را به صورت نگرش ها و احساسات کلی زوجین نسبت به همدیگر تعریف می کنند. علاوه بر آن، رضایت زناشویی به عنوان مهمترین و اساسی ترین عامل برای پایداری و ماندگاری ازدواج محسوب شده که از طریق برآورده شدن انتظارات دو طرف حاصل می شود. کیفیت زندگی و رضایت زناشویی زنان شاغل تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می گیرند. نتایج مطالعات انجام شده توسط محققین، اثرات منفی کار طولانی بر رضایت زناشویی زنان شاغل را تایید کرده اند و بیان کرده اند که باعث ایجاد تعارض در نقش های فرد هم در خانواده و هم در محیط کار می شود. شاغل بودن زوجین، تعداد کودکان و سطح تحصیلات، مدت ازدواج و درآمد نیز عوامل موثر بر کیفیت زندگی و رضایت زناشویی زناان شاغل می باشند؛ این عوامل فرآیند طبیعی زندگی را مختل می کنند و در نهایت کیفیت زندگی را کاهش می دهند. یافتن عوامل موثر بر کیفیت زندگی افراد و سطح رضایت زناشویی در جوامع و فرهنگ های مختلف، نقش قابل توجهی در توسعه توازن کار-خانواده و کاهش تعارض از طریق حذف عوامل مخرب و افزایش عوامل ترمیم کننده، ایفا می کنند. از آنجایی که کیفیت زندگی ارائه دهندگان مراقبت سلامت موضوع مهمی است که باعث خدمات سلامت بهتر می شود، مسلما زمانی زوجین به وظایف خود به طور کامل عمل خواهند کرد که احساس رضایتمندی از زندگی زناشویی خود داشته باشند.امکان توجه به تامین نیازهای روانی عاطفی و جسمانی فرزندان و تربیت صحیح آنها منوط به داشتن احساس رضایتمندی از زندگی زناشویی میباشد. احساس رضایتمندی همچنین توان مقابله دربرابر مشکلات وفشارهای روانی راافزایش میدهد و سبب ارتقاء سطح بهداشت روانی و جسمانی زوجین و نهایتا افراد جامعه خواهد گردید(بوخن پن،ژو شن،لی لیو،لی وانگ 2015 ) زندگی زناشویی به لحاظ اثری که در زمینه های گوناگون زندگی اجتماعی و اقتصادی جامعه دارد از دیدگاههای مختلف اهمیت یافته و مور د بررسی قرار میگیرد . این پدیده باعث تغییر در متغیرهای جمعیتی میشود . از طرفی شرایط اجتماعی و اقتصادی جاممعه اثر آنرا نشان میدهد و از طرف دیگردر ساختار اقتصادی جامعه تغییراتی حاصل شده که فرصتهای شغلی برای زنان ایجاد کرده است. زنان دامنه فعالیت خود را از محدوده خانه فراتر میبرند و به نظام های شغلی میپیوندند پیوستن آنها در جامعه تغییراتی در نقشهای سنتی زنان ایجاد کرده است و این جنبه دیگراز اجتماعی شدن است. اشتغال جنبه دیگری ازفرایند اجتماعی شدن است. این فرایند برای مردان پذیرفته شده است وو گویا در طول تاریخ کار بیرون را برای مردان ثبت کرده اند که دستمزد حاصل از آن در راه رفاه زن و فرزندان مصرف میشود. ولی امروزه همانتورکه عنوان شد به دلیل تغییراتی در ساختار اقتصادی جوامع دیدن زن در بازارهای تجاری و اماکن شخصی باعث تعجب نمیشود و گهگاه به دلیل نبودن مرد در عرصه زندگی زناشویی هزینه زندگی به عهده زن است. همچنین با توجه به اینکه زندگی زناشویی زنانی که مسئولیت زندگی خانوادگی را بر عهده دارند شرایطی چون غیبت از منزل در ساعات مختلف شبانه روز، انتقال فشارها و مشکلات از محل کار به منزل تحت تاثیر قرار گرفته و نیز فرهنگ و محیطی که زن در آن مشغول به کار است می تواند بر شدت و سختی های شغلی وی موثر باشد و با عنایت به اینکه تاکنون در موقعیت جغرافیایی تهران تحقیقی در این مورد انجام نشده به نظر می رسد که انجام مطالعه ای جهت تعیین میزان رضایت زناشویی و حیطه های آن و همچنین عواملی که آن را تحت تاثیر قرار می دهند ضرورت داشته باشد. هدف از این پژوهش تعیین تاثیر رضایت شغلی و ارتباط آن با رضایت زناشویی در میان زنان شاغل تهران است.