احمد عاشورپور
احمد عاشورپور(زاده ۱۸ بهمن ۱۲۹۶) دربندر انزلی از استان گیلان است. وی مهندس کشاورزی، خواننده، آهنگساز و ترانهسرا بود، بیشتر ترانههای او به لهجه گیلکی و برخی نیز به فارسی بود. از وی بعنوان پدر موسیقی محلی (فولکلور) گیلان یاد میشود.
عاشورپور تحصیلات مقدماتی خود را در این در زادگاهش گذراند و چنان که خودش در مصاحبهای گفته است، وزن و قافیه و ریتم در شعر را در همین دوران و با مطالعه اشعار کلاسیک ایرانی، و از جمله دیوان شمس تبریزی، آموخته است. تحصیلات وی در زمینه مهندسی کشاورزی از دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران است. در سال ۱۳۲۲ به استاد ابوالحسن صبا معرفی شد و در رادیو تهران به خوانندگی پرداخت. در این دوره از همکاری مرتضی محجوبی و حسین تهرانی برخوردار شد. سپس با دعوت روحالله خالقی به انجمن ملی موسیقی پیوست. او با رادیو دو دوره بین سالهای ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۷ و ۱۳۳۶ تا سال ۱۳۳۸ به همکاری پرداخت. شعر چند ترانه او را جهانگیر سرتیپ پور سروده است. زندگی استاد احمد عاشورپور جلوههای گوناگونی دارد و نشانگر مجموعهای از ویژگیهای بارز و برجسته در شخصیت وی میباشد. در عرصهٔ هنر عاشورپور، آهنگ ساز، ترانه پرداز و خوانندهای با صدای گرم و رسا بود. ترانههای او را نه تنها مردم گیلان که بسیاری از مردم در سایر نقاط ایران ورد زبان داشتند. نخستین بار عاشورپور با توصیه استاد ابوالحسن صبا به رادیو رفت. در آن زمان او و معتمد وزیری (از اهالی کردستان) نخستین کسانی بودند که ترانههای محلی را به عرصهٔ رادیو کشاندند. در دورانی که ترانههای محلی بسیار حقیرتر از خواندن ترانههای معمول به نظر میآمد، او به خواندن ترانههای مردمی پرداخت، ترانههایی که رنگ و بوی زندگی مردم کوچه و بازار، مردم زحمت کش و تهی دستان را داشت.
در سال ۱۳۳۲ وقتی عاشورپور از فستیوال هنری جوانان در بخارست به ایران بازگشت او را بازداشت کردند. او به زندان رفت و به تعبیدگاه خارک فرستاده شد. وقتی آزاد شد به هر جایی که برای کار کردن پا میگذاشت بی درنگ نامه ساواک هم در پی او میآمد با این مضمون که به مهندس احمد عاشورپور شغل حساس واگذار نکنید؛ ولی تواناییهای علمی و مدیریتی مهندس عاشورپور چنان بود که سرانجام راه را میگشود و دیگران را به تکریم در مقابل دانش خود وامیداشت.
امید، عنصر شاخص محتوی ترانههای عاشورپور بود. مردمی که در پهنهٔ شالیزارها به جنگ زالوها میروند تا زندگی را پیدا کنند، این مردم نمیتوانند با یاس فلسفی، عرفان زدگی و گرایشهای ویژهٔ روشنفکری زندگی کنند، آنها موسیقی امید بخش و نشاط آور میخواهند، موسیقی که توفان دریا را بسراید و در غوغای جمعه بازار، گرمی خون سرخی را که در گونههای دختر عاشق جریان دارد به عرصهٔ کلام بکشاند. ترانههای عاشورپور آکنده از امید بود. قسمتی از یکی از ترانههای او: زیباتر از جهان امید ای دوست، جهانی است.
وی در دیماه ۱۳۸۶ به علت عفونت ریه و کهولت سن در بیمارستان جم تهران بستری شد و سرانجام در ۲۲ دیماه در بخش عمومی همان بیمارستان درگذشت و در گورستان بی بی حوریه در غازیان بندر انزلی به خاک سپرده شد. هر ساله در سالگرد وفات وی اهالی هنر، دوستان و آشنایان وی یاد او را در زادگاهش بندر انزلی برسر مزارش زنده نگاه میدارند.
نظر شما