مجله  اسلام و غرب  فروردین 1378، شماره 20 

نویسنده : سعدالسهیمی - ترجمه: صالح واصلی
31
اندیشه تاسیس شورای اسلامی در آلمان از چه زمانی آغاز گردید؟

این فکر از نیمه دهه هشتاد شروع شد; چرا که چند سازمان اسلامی در آلمان وجود داشت و همگی به نوعی در کشمکش با یکدیگر به سر می بردند و در نتیجه، کوششها هدر می رفت. بنابراین شدت این ضرورت احساس می شد که شورایی برای تجمع تشکل این سازمانها ایجاد گردد و طی آن، شورای مذکور در سال 1989 تشکیل شد و اکنون ده سال از تاسیس شورا می گذرد.

آیا شوراهای اسلامی دیگری نیز وجود دارند؟

چند شورای اسلامی در آلمان وجود دارد که بزرگترین آن، شورای اسلامی است که مربوط به ملت ترک بوده، مورد حمایت بسیار ترکیه می باشد و ریاست آن را نیز حسن اوزوجان بر عهده دارد. بعد از این شورا، شورایی است که به ریاست اینجانب می باشد و سپس شورای دیگری به نام شورای عالی مسلمانان به ریاست دکتر ندیم الیاس وجود دارد.

آیا سه شورای مزبور با یکدیگر همکاری دارند؟

ما یک یادداشت همکاری با یکدیگر به امضا رسانده ایم و از آنجا که این شورای همکاری بوجود آمده است و طی آن دیدارها و هماهنگهایی صورت می گیرد، از این طریق جلو بسیاری از مشکلات گرفته شده است.

درباره سازمانهای مختلف اسلامی در آلمان و فعالیتهای آنان چه می دانید؟

بر اساس آمارهای غیررسمی، تعداد سازمانهای اسلامی به حدود 2500 مؤسسه می رسد که تعداد 700 مؤسسه آن، متعلق به گروه «مایانات » وابسته به وزارت اوقاف ترکیه است و بدین جهت، بزرگترین تشکیلات محسوب می شوند که زیر نظر اداره مرکزی در آنکارا هدایت و نظارت می گردد.

آیا این سازمانها یک تفکر را دنبال می کنند؟

اختلاف تفکر وجود دارد. تضادهای فکری و حزبی نیز که مساله ای بدیهی است، بوجود می آید و این موضوع، نه تنها آلمان، بلکه تمامی اروپا را فرا گرفته است. علت آن هم این است که اکثر اقلیتهای موجود، اقلیتهایی مهاجر می باشند که با خود تعصبات قومی را به همراه دارند. ولی این موضوع، با محدود شدن نسل گذشته، از میان خواهد رفت. در شرایط فعلی نیز مشکلاتی را داریم، اما با آمدن نسلهای آینده، دیگر این قضایا و اینکه از چه تباری هستند، وجود نخواهد داشت.

آیا موانعی بر سر راه فعالیت اسلامی در آلمان وجود دارد؟

مهمترین مشکل این است که علی رغم اینکه اسلام پس از مسیحیت، دومین دین در اروپا محسوب می شود و نیز علی رغم تاکید منشور امنیت اروپا بر ضرورت حفظ هویت فرهنگی اقلیتهای دینی و عرفی، با این حال، دین اسلام چه در آلمان و چه در تمامی اروپا، رسما مورد شناسایی قرار نگرفته است. جمعیت مسلمانان آلمان بالغ بر سه میلیون نفر می باشد، اما به رسمیت شناخته نمی شوند، در حالی که تعداد چهارصد هزار یهودی به رسمیت شناخته می شود که این اقدامی غیرمتمدنانه است. از جمله مشکلات دیگر، ضعف کادرهای شایسته، همچون اساتید و ائمه جماعات برای ارتقای سطح علمی و دینی مسلمانان و عدم وجود امکانات کافی مادی برای افتتاح مدارس مختلف و اداره آنها و دیگر مؤسسات مورد نیاز مسلمانان می باشد. همچنین عدم وجود امکانات جایگزین فرهنگی، ورزشی و غیره که در نهایت موجب گمراه شدن شمار بسیاری از جوانان و ذوب شدن آنها در جامعه می گردد، از مشکلات دیگر می باشد.

آیا شورای اسلامی برای جلوگیری از این مسائل، اقداماتی را انجام می دهد؟

شورای اسلامی 600 مؤسسه زیر پوشش دارد که هر مؤسسه نیز فعالیت ویژه ای انجام می دهد. در واقع فعالیتها عمدتا شامل برگزاری مجالس دینی، بزرگداشت مناسبتهای اسلامی، برگزاری میزگرد و سفرهای فرهنگی می شود.

این شورا همچنین چهار مورد زیر را دنبال می نماید:

1- توجه و اهتمام به رسانه های گروهی به علت اهمیت موضوع که از مؤسسات اسلامی خواسته ایم از این مساله استفاده کنند.

2- توجه به پرورش نونهالان در جهان اسلام و در مراکز جوانان مسلمان در اروپا، همچون مؤسسه مسلمان کوچک و تلاش برای بالا بردن سطح فرهنگ اسلامی در میان آنان.

3- مساله روابط عمومی و برقراری ارتباط بیشتر با نهادهای رسمی و مردمی اسلامی و غیر اسلامی در اروپا و مجامع اسلامی در جهان اسلام که این امر موجبات خوبی را برایمان فراهم کرد و توانستیم از کمک بسیاری از مؤسسات مزبور، برای خدمت به هدف اصلی، سودمند شویم.

4- موضوع گفت و گوی مسلمانان و غیرمسلمانان است که وقت و هزینه بسیاری پیرامون آن صرف می شود، بدون اینکه نتیجه محسوسی داشته باشد. دکتر احمد کمال ابوالمجد اظهار می دارد: گفت و گو مؤثر نخواهد بود، مگر اینکه غرب صادقانه و بطور جدی ما را به رسمیت بشناسد.

برخی به احزاب و گروههای اسلامی ایراد می گیرند و آنها را عامل بروز بعضی از مشکلات در جهان اسلام می دانند. شما با توجه به تجربه حضور خود در آلمان، در این باره چه می گویید؟

هر انسانی حق دارد تفکر کند و هر تفکری حق دارد که مباحثه نماید و هر حزبی حق دفاع از اندیشه خود را دارد، همچنین هر گروهی می تواند تشکیلات خود را سازماندهی کند، ولی همگی این مسائل بایستی در سایه قوانین و اصول حاکم بر زندگی ما صورت گیرد. هیچ حزبی حق ترویج بی بند و باری را در کشوری که رعایت مسائل اخلاقی می شود، ندارد. و نیز هیچ گروهی حق ترویج مسائل ضد دینی را در کشوری که مردمش دیندار هستند، را نخواهد داشت. لازم است که احزاب و گروهها به دنبال سازندگی باشند نه ایجاد فتنه در میانه مردم. باید از کشمکشهای داخلی و هدر رفتن نیروهای امت جلوگیری شود. مگر نمی بینیم که چگونه احزاب در جوامع اروپایی با هم اختلاف نظر دارند و مشاجره می کنند، اما هیچ گونه اقدامی برخلاف منافع میهن و همبستگی ملت خود انجام نمی دهند. آیا باید این موضوع را از اروپاییانی که نور علم و چراغ تمدن و پیشرفت را از نیاکان ما آموختند، فرا بگیریم یا همچنان اسیر اختلافات مذمت شده باقی خواهیم ماند.

چه عواملی باعث بوجود آمدن جریانهای تندرو در جهان اسلام شده است؟

فکر می کنم که این جریانها ریشه دار نبوده، هیچ ارتباطی با جریانهای ماجراجوی سابق ندارند. علت اصلی در بوجود آمدن این جریانها نیز بخاطر عدم آشنایی کافی از دین اسلام و درک سطحی از بسیاری از مسائل است که هر انسانی برحسب هوای نفسش، آن را می خواهد. همچنین علت دیگری که برخی آن را در درجه نخست عوامل می دانند، برخورد غلط دستگاههای رسمی دولتی با این جریانهاست; چرا که بجای برخورد مسالمت آمیز، با خشونت برخورد می کنند. اگر خواهان آن هستیم که احزاب و گروهها خشونت را کنار بگذارند، از دولتها نیز همین انتظار را داریم; چرا که تروریسم دولتی از تروریسم فردی خطرناکتر است و همین عامل باعث وخامت بیشتر اوضاع و از هم گسیختگی بافت مردمی می گردد.

خشونت نسبت داده شده به اسلام گرایان چه تاثیری بر بیداری اسلامی خواهد داشت؟

قبل از هر چیز، بایستی به مساله مهمی اشاره کنم و آن اینکه، نبایستی خشونت جاری را به اسلام نسبت دهیم یا با آن مرتبط بدانیم. اسلام از این مساله بیزار است. این موضوع مهمی است که بسیاری از سیاستمداران خارجی، همچون کلاوس کنیکل، وزیر خارجه (سابق) آلمان، وزیر خارجه سوئد، شاهزاده چارلز، ولیعهد انگلیس، وزیر کشور آرژانتین که طی مصاحبه ای دست داشتن مسلمانان در انفجار مرکز یهودیان بوینس آیرس را تکذیب نمود، به آن اذعان نمودند. بی تردید، این اتهامات بر آینده بیداری اسلامی و نیز ملل اسلامی و دولتهای آنان تاثیر خواهد گذاشت. بنابراین بایستی مجامع رسمی و همچنین ملتها با تلاش و همکاری با یکدیگر، در جهت کشف و خنثی ساختن چنین توطئه هایی مبادرت ورزند تا اسلام از این قبیل تهمتها به دور بماند. البته جیره خوارانی در میان مسلمانان وجود دارند که آب به آسیاب دشمن می ریزند.

چه هماهنگی هایی میان دست اندرکاران فعالیت اسلامی در اروپا وجود دارد؟

اخیرا کنفرانسی با حضور دست اندرکاران فعالیت های اسلامی در اروپا و زیر نظر سازمان یونسکو برگزار شد و طی آن، یک استراتژی فرهنگی تعیین گردید و اینجانب نیز به عنوان هماهنگ کننده فعالیت سازمان در اروپا انتخاب شدم. کنفرانس مذکور، کنفرانس ثمربخشی بود که به امید خدا، آثار خوبی بر آینده اسلام در اروپا خواهد داشت. کارهای من بیشتر خواهد شد و تلاش بسیاری را در جهت پیشرفت فعالیت اسلامی و فرهنگی در اروپا خواهم نمود.

آیا شورای اسلامی به استفتائات مسلمانان پاسخ می دهد، بویژه اینکه اختلافاتی نیز میان چهار مذهب اسلامی وجود دارد؟

ما مجدانه سعی داریم تا در خصوص اختلافات فتوایی، راه حلی را بیابیم. بنابراین شورایی متشکل از علمای مختلف ایجاد نمودیم تا درباره برخی از استفتائات نظر دهند. از جمله این علما که از خارج از اروپا می باشند، شیخ یوسف قرضاوی است.

منبع: الشرق الاوسط، 29/11/1998.

پی نوشت:

1) دکتر صلاح الدین الجعفراوی، رئیس شورای اسلامی آلمان