منبع:روزنامه قدس
محققان بر این باورند که روان با بدن رابطه مستقیم و متقابل دار د و سلامت هر کدام بر دیگرى تاثیرگذار است در این زمینه گفت وگویى با یکى از متخصصین روانشناختى انجام دادیم:خانم دکتر کبرى غفارى، داراى مدرک دکتراى روانشناسى مى باشد. وى متخصص و مشاور در زمینه اختلافات روانى نیز مى باشد.
* آیا عوامل روانى در بروز بیمارى هاى جسمى موثرند؟

** تاثیر عوامل روانى در ایجاد اختلال هاى جسمى در اصطلاح علمى روان تنى گفته مى شود و محققین در صدد شناسایى عوامل روانى هستند که مى توانند در تمام بیمارى هاى جسمى، عامل موثر باشند، این اختلال ها به واقع ناراحتى هاى جسمى مثل آسم، انواع گوناگون سردرد، زخم ها و تهوع را در بر مى گیرد حتى سرما خوردگى معمولى نیز مى تواند از عوامل عاطفى ناشى شده باشد.
* تاثیر فشارهاى عصبى در بروز بیمارى ها چگونه است؟

** فشارهاى زندگى و بیمارى جسمى رابطه اى مستقیم با هم دارند. براى مثال فشار حاصل از نیازهاى ارضا نشده، وابستگى به دیگران، موجب زخم دستگاه گوارش مى شود به طور کلى فشارهاى مداوم رویدادهاى زندگى جمع شده، موجب مى شود آسیب پذیرى کلى شخص در برابر بیمارى افزایش یابد. البته واکنش افراد در برابر فشارهاى زندگى نیز مى تواند متفاوت باشد.
* تاکنون گروه به خصوصى از بیمارى ها که منشا روانى دارند شناسایى شده است یا نه؟

** بعضى بیمارى هاى جسمى، منشا روانى دارند و بعضى بیمارى هاى جسمى را نمى توان به طور مستقل روان را مسبب بیمارى دانست بلکه عوامل روانى سبب تشدید بیمارى مى شود. مثلا بیمارى آسم بر اثر حساسیت بیش از حد مجارى عبور هوا مى باشد. عوامل تحریک کننده مجارى، مواد عفونى یا مسایل عاطفى مى باشند. به همان میزان که مواد عفونى در تحریک مجارى موثر است مسایل عاطفى مثل ترس و اضطراب نیز در این زمینه نقش دارد. در یک تحقیق که در امریکا انجام شده به مبتلایان آسم گفته شد، وحشتناک ترین و خشم آورترین تجربه اى را که تاکنون در زندگى داشته اند در ذهن خود مجسم کنند. که در نهایت در جریان تنفس ۳۸ درصد آنان، کاهش قابل ملاحظه دیده شده.
* نقش عوامل روانى در درمان بیمارى چیست؟

** تاثیرهاى روانى در درمان و گسترش شیوه هاى مبنى بر عوامل روانى براى بالا بردن کارآیى درمان طبى توجه ها را به خود جلب کرده است. شیوه هاى کاهش ترس در معالجه، افزایش قابل قبول برنامه هاى درمانى و همکارى کردن در هنگام بسترى شدن در بیمارستان، ارزش هاى موثر در درمان بیمارى مى باشند ،مثلا بیمارانى که از جراحى مى ترسند براى کاهش ترس آنها با صحبت با بیماران همسانى که بهبود پیدا کردند، ترس آنها کاهش مى یابد.
* تاکنون صحبت درباره تاثیر روان بر جسم بود حال عکس آن نیز مطرح است که بیمارى هاى جسمى تا چه اندازه سبب اختلال هاى روانى مى شود؟

** با توجه به خصوصیت شخصیتى افراد و مبانى اعتقادى و نوع روحیه افراد نسبت به مشکلات و برخورد با بیمارى ها متفاوت مى باشند، تغییر در طرز تفکر و شرکت در مسایل اجتماعى و نوع دوستى مى تواند در حفظ روحیه و سلامت روان در مقابل بیمارى هاى جسمى موثر باشد. اما آنچه مسلم است تاثیر بیمارى جسمى بر کودکان مى باشد که باید با روش هاى مناسب رفتارى از جانب والدین مواجه شوند. درکودک بیمار امکان اتکاى بیش از حد و تغییر شکل نیافته به مادر و ترس از جدایى وجود دارد که در این صورت یا گوشه گیرى یا انزواى از اجتماع و یا پرخاشگرى را از خود نشان مى دهد در این موارد روش هاى تربیتى والدین و اطرافیان در سلامت روان موثر مى باشد و در صورت آگاهى نداشتن به روش هاى تربیتى و یا در برخورد با کودک با مشکلى مواجه شدند مى توانند با متخصص و کارشناسان در این زمینه مشورت کنند.
* عکس العمل و برخورد خانواده با بیمارانى که مبتلا به بیمارى مهلکى که درمان ندارند مى باشند، چگونه باید باشد؟

** اثرات هر بیمارى مهلکى بر بیمار و خانواده و هر دو فراگیر است. امکان دارد فشار و اضطرابى که بیمار متحمل مى شود، فوق العاده زیاد باشد و محدودیت هاى ناشى از بیمارى اغلب مانع از سلامت روانى شود. براى مثال ممکن است تماس با اطرافیان محدود شود و ممکن است همه خانواده دچار اضطراب فراوانى شوند. در خلال این دوره که از نظر عاطفى ناخوشایند است روند عادى زندگى باید تغییر کند.در تحقیقاتى که بر روى بیماران سرطان خون انجام شد روانشناسان سعى کردند ذهن بیماران را به دو چیز متمرکز کنند: اول حفظ کیفیت زندگى و دوم آمادگى براى مرگ با روش ها و تکنیک هاى مختلف روانشناختى. آنها سعى کردند افکار و رفتار بیماران را به سمت این دو مطلب سوق دهند. بعد از گذشت دو سال از این تحقیقات بسیارى از بیماران مبتلا که شانس زندگى در کوتاه مدت را هم نداشتند، اکنون زنده بودند.
* در آخر اگر فکر مى کنید صحبتى مانده است و لازم است در مورد آن اشاره کنید بفرمایید؟

مقوله تشخیص عوامل روانى موثر در بیمارى جسمى بسیار گسترده مى باشد و از گذشته محققان روى تاثیر روان بر جسم کاوش کردند و تاکنون نیز ادامه دار د و آنچه گفته شد فقط اشاره اى براى شناخت و تلنگرى براى مخاطبان مى باشد در جهت تشخیص و درمان بیمارى هاى روانى و جسمى که باید در این زمینه به متخصص مراجعه شود تا درمان دقیق و مفید حاصل شود.