موضوع : پژوهش | مقاله

معمای قیمت نفت در حساب ذخیره ارزی


بودجه سال 1389 به نگاه بسیاری از کارشناسان اقتصادی غیرشفاف، کلی و فاقد واقع بینی های اقتصادی است، مشکل و غیر علمی بودن این موضوع وقتی دو چندان می شود که مجلس نیز فرصت زیادی را برای بررسی این بودجه ندارد.
بر همین اساس رئیس مجلس خواستار بازنگری جدی مجلس در بودجه متناسب با اسناد بالادستی قانونی کشور شد. اعضای کمیسیون تلفیق نیز به‌شدت از بالا بودن نرخ رشد درآمدهای مالیاتی انتقاد کردند و این رشد را غیرواقعی دانستند و خواستار اصلاح این رقم شدند.
اما به نظر می رسد مهمترین بحث مورد نظر در مورد بودجه سال 89 قیمت پیشنهادی در نفت باشد، که از زمان ارائه به مجلس تاکنون با انتقادات زیادی در شیوه بودجه‌نویسی و رشد شدید درآمدها و قیمت‌گذاری نفت و ارز مواجه بوده است.
در این بودجه قیمت 65 دلار تعیین شده است، این در حالی است که در بسیاری از کشورهای نفتی قیمت نفت 55 دلار در بودجه خود محاسبه می کنند و بویژه آنکه در بودجه سال گذشته معادل 37. 5 دلار در هر بشکه پیش‌بینی شده بود که این موضوع می تواند درصد ریسک پذیری اقتصاد کشور را افزایش دهد.
در این باره مخالفان هشدار می‌دهند که در صورت کاهش قیمت نفت به زیر رقم پیش‌بینی شده، کشور دچار چالش جدی در تامین هزینه‌های برنامه‌ریزی شده خود می‌شود، در حالی که موافقان عموما با استناد به بازار رو به رونق نفت و خروج اقتصاد جهانی از بحران، احتمال کاهش قیمت نفت به زیر رقم پیش‌بینی شده را بعید می‌دانند.
در اینکه کدام یک از این تحلیل ها درست است، باید مروری به گذشته و تجربیات سالهای گذشته داشته باشیم، معمولا در اکثر کشورها بویژه در کشورمان در سال‌های گذشته سنت بر این بوده که قیمت نفت در بودجه با احتیاط بالا و حتی در حدی پایین‌تر از بدترین پیش‌بینی از درآمد نفت تنظیم می شود و اگر قیمت نفت از افزایش قابل توجهی برخوردار می شد، در آمد مازاد حاصل از قیمت نفت در حساب و یا صندوق هایی که بر این منظور تعریف شده، واریز می شد.
این سیاست اقتصادی برای این تعریف شده بود، که اگر دولت با کسری بودجه مواجه می شد، از پس انداز این حساب یا صندوق استفاده کند.
ولی سوال این است که اگر قیمت نفت کاهش یابد، منبع درآمد و تامین کسری بودجه در این شرایط از کجا و چگونه خواهد بود؟
به نظر می رسد، خود دولت هم به این موضوع واقف است، ولی پیشنهاد قیمت نفت 65 دلاری بر این است که دولت در سالهای گذشته با انتقادات زیادی مبنی بر استفاده از صندق دخیره ارزی مواجه شده است. بر همین اساس دولت با تعیین قیمت 65 دلاری در بودجه 89 عملا سعی کرده است که با احتیاط کامل فرآیند واریز مازاد درآمد نفت به حساب ذخیره ارزی را به بودجه سال 89 انتقال دهد، تا برداشت
آن آسان تر و از همان ابتدا بدون مراجعه به حساب ذخیره ارزی استفاده کند و جایی برای انتقاد از نحوه خرج این درآمد نباشد.

منبع: / خبرگزاری / ایسکانیوز ۱۳۸۸/۱۲/۰۵

نظر شما