به مناسبت ۱۷ جولای روز جهانی ایموجی ها.

بعضی وقتها انسانها برای ابراز احساساست خود هیچ نیازی به بیان کلمه ندارند.(شیگه تاکا کوریتا)

۲۰ سال پیش بود که یک کارمند ساده ژاپنی ایموجی ها را اختراع کرد که امروزه در قالب یک زبان جدید در دنیا، ۹۲ درصد مردم جهان از آن استفاده می‌کنند. در زبان ژاپنی e به معنای تصویر و moji به معنای حروف یا الفبا می‌باشد  که از ترکیب آن چیزی با عنوان الفبای تصویری متولد می‌شود. اما آیا این ایموجی ها به  ارتباطاات ما در فضای دیجیتالی سرد معنا می‌دهند؟

شیگه تاکا کوریتا در سال ۱۹۹۹  در پی انتقاد از یک شرکت مخابراتی که در آن مشغول به کار بود به صورتی کاملا اتفاقی و سرگرم کننده پنج شکلک در دفترش ترسیم کرد. یک ایموجی خوشحال ، ناراحت ، گیج و سردرگم ، عصبانی و یک ایموجی غافلگیر شده. و در کنارشان شکلک خورشید ، یک چتر باز و یک چتر بسته. البته هدف از کشیدن خورشید و چتر بیشتر پیش بینی هوا بود.

شاید باورش برای همه سخت باشد که از زمان آن پنج شکلک ، ۲۶۲۳ شکلک جدید تاکنون خلق شده و  مورد استفاده کاربران قرار گرفته است و در سال جاری هم ۱۵۷ شکل جدید قرار است که روانه بازار شود.  همچنین از سال ۲۰۱۵ ایموجیها با چهره‌های رنگی متفاوت به بازار آمده اند که نشان از نژادهای مختلف دارند. حتی ایموجی‌های خانم‌های محجبه  نیز در راه هستند. این نشان  از آن دارد که که ایموجی‌ها با بیشتر اقشار جامعه ارتباط برقرار کرده اند و در مورد انها و برای آنها  حرفی دارند تا خود مصرف کننده یا همان کاربر.جالب است بدانید برای خلق یک ایموجی ، یک تیم متخصص از کشورهای مختلف دور هم جمع شده و بعد از  گفتگو و تبادل نظرهای طولانی و تحت شرایط و قوانین  مشخصی  تصمیم به خلق یک ایموجی می‌گیرند.

حالا بعد از ۲۰ سال شاهد ان هستیم که چطور این شکلک‌ها به زبان ما پیوند خورده‌اند و مثل حروف الفبا عمل می‌کنند. به عبارتی دیگر ارتباط‌های دیجیتالی ما  بدون استفاده از این شکلک‌ها کمتر قابل تصور است. چه بسا این شکلک‌ها معنای عمیق تری را به نوشته های ما هدیه می کنند.

جالب اینجاست که هیچ زبانی در دنیا مثل زبان ایموجی ها اینقدر سریع رشد نکرد. در سال ۲۰۰۳ یک هنرمند چینی با نام Xu Bing دست به چاپ کتابی با نام Book from the Ground زد که زبان این کتاب فقط ایموجی ها هستند . داستان در مورد  یک روزعادی  یک کارمند معمولی می‌باشد . این کتاب می‌تواند توسط همه افراد، فارغ از دانستن زبان خاصی خوانده شود.  Xu Bing تقریبا ۱۰ سال بر روی این کتاب کار کرده است.البته نباید انتظار نگارش یک متن فلسفی را با ایموجی داشت. ایموجی ها فقط نقش مکمل و نه جایگزین شونده دارند. اما این شکلک‌ها می‌توانند دردسر ساز هم شوند.

به عنوان مثال  یک مرد فرانسوی در سال ۲۰۱۶ به سه سال زندان محکوم شد. زیرا با فرستادن ایموجی تفنگ  برای دوست دخترش ، کارش به دادگاه کشید. ظاهرا این خانم موضوع را خیلی جدی گرفته بود.

همینطوردر سال ۲۰۱۵ در نیویورک نوجوان ۱۷ ساله ای، شکلک تفنگ را روی شقیقه یک پلیس در فیس بوک خود در معرض نمایش گذاشت. این عکس از طرف پلیس به عنوان یک تهدید شمرده و فرد مورد نظر سریعا بازداشت شد. البته ناگفته نماند که این پسر ۱۷ ساله قبلا به خاطر خشونت  زیر نظر مامورین  قرار داشته است.

ملاحظه می‌شود  که  این شکلک‌ها  چیزی خارج از یک شکل بچه‌گانه و سرگرم کننده هستند و بعضی وقتها با زندگی واقعی ما به اشکال  مثبت و منفی پیوند می‌خورند.

ایموجی ها قوی ترین و سریع ترین وسایل ارتباطی ما در عصر دیجیتالی امروز هستند . چون اگر در گذشته بیشتر با هم حرف می‌زدیم،  امروزه بیشتر می‌نویسیم و این نوشتن نیاز به یک مکمل احساسی دارد. اگر شکلک‌ها از ارتباط‌های ما قطع شوند، بالطبع لحن گفتار ما هم جور دیگری تعبیر شده و در بعضی موارد منجر به سوء تفاهم در ارتباطات مجازی ما می‌شوند.

از این رو فرد متخصصی در یکی از دارلترجمه های انگلیس ، تحقیق  جدیدی را آغاز نموده. او در تلاش است   که مفهوم اصلی این شکلکها را در ارتباط با  منطقه و یا کشوری  که از آن استفاده می‌شود را پیدا کند. مثلا میمونی که دست‌هایش را روی چشمانش گذاشته ، مایل به ندیدین شر و بدی در فرهنگ ژاپنی است . اما بیشتر به عنوان خجات و شرمندگی جا افتاده است. و یا تکه مدفوعی که نیشخندی بر لب دارد به هیچ عنوان در فرهنگ ژاپنی معنی زشتی نداشته، بلکه به عنوان آرزوی خوشبختی برای دیگران قلمداد می‌شود.

با تمام این حرفها ، برقراری ارتباطات رودررو و حضوری  هنوز جایگاه خاص و ارزشمند خودش را دارد و غیر قابل جایگزین می‌باشد.  به عنوان مثال نمی‌توان فردی را که عزیزی را از دست داده را فقط با یک  شکلک محزون و غمگین  تسکین داد.

از طرفی در فضای خشک و بی روح دیجیتالی نیز  ما به این نشانه های کلامی  نیاز داریم تا به روابط ما از لحاظ عاطفی و احساسی ، رنگ و بوی تازه ای ببخشند و کمبودهای عاطفی را جبران کنند.

ترجمه از روزنامه : süddeutsche Zeitung

مترجم:  مرضیه زارع