در دل کویر پهناور ایران، در شهر خواف، مجموعه‌ای منحصر به فرد از سازه‌های باستانی خودنمایی می‌کند که به نام «آس بادهای خواف» شناخته می‌شود. این مجموعه که قدمت آن به دوران صفوی می‌رسد، گنجینه‌ای از هنر و معماری ایرانی و یادگاری از نبوغ و خلاقیت نیاکان ما در زمینه کشاورزی به شمار می‌رود.
 

معماری آس بادها

مجموعه آس بادهای خواف از سازه‌هایی متصل به هم تشکیل شده است که با استفاده از مصالح بومی و دانش سنتی ساخته شده‌اند. این سازه‌ها شامل دو بخش اصلی هستند:

• آسخانه: فضایی که در آن آسیاب کردن غلات و حبوبات انجام می‌شده است.
• پرخانه: فضایی که در آن تیر، چرخ و پره و محور اصلی آس باد نگهداری می‌شده است.

پوشش آس بادها به صورت طاق ضربی گهواره‌ای از خشت ساخته شده است. این فضاهای معماری در کنار بخش‌های کاربردی و قطعات مکانیکی، نقشی اساسی در تامین غذای مردم منطقه ایفا می‌کردند.

کاربری آس بادها

آس بادها در گذشته برای آسیاب کردن غلات و حبوبات مورد استفاده قرار می‌گرفتند. این سازه‌ها با استفاده از نیروی باد، سنگ‌های آسیاب را به حرکت در می‌آوردند و آرد مورد نیاز مردم را تولید می‌کردند.

موقعیت مکانی

آس بادها در مسیر بادهای 120 روزه در شهر خواف، نشتیفان، خرگرد، تیزاب، مهرآباد و... ساخته می‌شدند.

جاذبه‌ای گردشگری

مجموعه آس بادهای خواف با معماری منحصر به فرد و قدمت تاریخی، جاذبه‌ای گردشگری برای دوستداران تاریخ و معماری است. این مجموعه یادگاری از تمدن و فرهنگ ایرانی است که می‌تواند سفری به اعماق تاریخ را برای بازدیدکنندگان رقم بزند.