مسجد کبود تبریز: نگین فیروزه‌ای آذربایجان
موضوع : ایران‌شناسی | آذربایجان شرقی

مسجد کبود تبریز: نگین فیروزه‌ای آذربایجان

عکس از محبوبه توکلی

مسجد کبود تبریز، که به عمارت مظفریه نیز معروف است، یکی از مساجد تاریخی و باشکوه ایران است که در دوران حکومت قراقویونلوها در قرن نهم هجری ساخته شده است. این مسجد به دلیل کاشی‌کاری‌های معرق لاجوردی و فیروزه‌ای خود به "فیروزه اسلام" شهرت دارد و به عنوان یکی از چهار مسجد تزیین شده با کاشی‌های آبی در جهان شناخته می‌شود.
 

مسجد کبود تبریز، عکس از محبوبه توکلی

تاریخچه

مسجد کبود طبق کتیبه سردر آن در سال 845 خورشیدی و به دستور دختر سلطان جهانشاه، صالحه خانم بنا شده است. این مسجد در طول تاریخ خود بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. در زلزله سال 1158 شمسی آسیب فراوانی به مسجد وارد شد و گنبدهای آن فرو ریخت.

مرمت این بنا از سال 1318 آغاز شد و تا به امروز ادامه دارد. در این مرمت‌ها، بخش‌های آسیب‌دیده بازسازی شده و کاشی‌کاری‌های مسجد نیز مرمت شده‌اند.
 

مسجد کبود تبریز، عکس از محبوبه توکلی

معماری

مسجد کبود دارای معماری به سبک آذری است و از نظر ظرافت کاشی‌کاری و تنوع خطوط به کار رفته در آن، از جمله بناهای منحصر به فرد به شمار می‌رود.

  • صحن: مسجد دارای دو صحن بزرگ و کوچک است. صحن اصلی که مربع شکل است، در زیر گنبد اصلی واقع شده است. صحن کوچک نیز در قسمت جنوبی مسجد و زیر گنبدی کوچکتر قرار دارد.
  • گنبد: مسجد کبود دارای دو گنبد اصلی و جنوبی است که بر روی صحن‌های بزرگ و کوچک واقع شده‌اند. این بنا همچنین دارای هفت گنبد کوچکتر است که سقف شبستان‌های شرقی و غربی و ورودی مسجد را می‌پوشانند.
  • کاشی‌کاری: مسجد کبود به دلیل کاشی‌کاری‌های معرق و ظریف خود مشهور است. کاشی‌کاری‌های ایوان ورودی مسجد که با نقوش اسلیمی و هندسی تزئین شده‌اند، از زیباترین بخش‌های این بنا هستند.
  • محراب: محراب مسجد کبود از سنگ مرمر ساخته شده و با کاشی‌های معرق تزئین شده است.
  • سرداب: در جنوبی‌ترین قسمت مسجد، سردابه‌ای وجود دارد که در هنگام بازسازی مسجد کشف شده است. تصور می‌شود این سردابه محل دفن سلطان جهانشاه و دخترش باشد.

موقعیت مکانی

مسجد کبود در خیابان شهید مدنی، در مرکز شهر تبریز واقع شده است. این مسجد به دلیل موقعیت مکانی و ارزش تاریخی خود، یکی از جاذبه‌های اصلی گردشگری تبریز است.

نظر شما