در فرایند جابجایی بار و مسافر، ارایه خدمات الکترونیکی نقش کلیدی داشته و از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. هدف ما در این مقاله ارایه مکانیزمی است که پارا فراتر این روند گذاشته و بیان ایده ای است تا به کمک آن مسافران با استفاده از امکانات اینترنتی، به طور موثر با سهولت و با ایمنی و امنیت بالاتر و با بهره گیری از امکانات مناسبی مانند زیرساخت های مخابراتی و الکترونیکی، وب سایت ها و... از این فرایند استفاده کنند.
گردشگری الکترونیکی نقطه عطفی بین گردشگری و فناوری اطلاعات است که هردو پدیده از عمدهترین فعالیت های در آمدزا و مولد فرصت های شغلی در جهان است.
مفهوم گردشگری الکترونیک شامل کلیه اجزای کسب و کار از قبیل تجارت الکترونبکی تحقیق و توسعه الکترونیکی تولید محتوای الکترونیکی و ارایه خدمات به صورت الکترونیکی است. گردشگری مجازی ابزاری است که با آن یک علاقمند به گردشگری بتواند در کوتاه ترین زمان ممکن با حداقل امکانات و پایین ترین هزینه و با دانش اندک ظرفیت های گردشگری یک کشور را شناسایی و با یک برنامه هدف دار و هدایتگر از سوی دولت و آژانس ها و مراکز به مکانی خاص مسافرت کند.
توسعه این نوع گردشگری در مناطق و کشورهایی اهمیت تعیین کننده ای دارد که عمده ترین تاکید آنها بربازدید از میراث باستانی و سایر پدیده های دارای فرم و حجم و اندازه است. این نوع گردشگری برای انواع گردشگری از جمله گردشگری روستایی، گردشگری کشاورزی، گردشگری ساحلی و هر نوع گردشگری دیگر که هدف گردشگران از آن استفاده از آب و هوا (اقلیمی) آفتاب، طعم غذاها و جذابیت هایی از این گروه باشد مناسب و پاسخگو نیست.
یکی دیگر از مسائلی که وارد جهانگردی شده راه اندازی تورهای مجازی است. این قبیل تورها به کمک تصاویر ویدیویی و عکس های سه بعدی چشم اندازهای زیبایی را از محل سفر عرضه می کنند تا تمایل افراد برای انجام این مسافرت افزایش یابد مسوولان تورهای مجازی معمولا عکس هایی را روی اینترنت به نمایش می گذارند که بسیار با کیفیت است و در یک صحنه می تواند تمام جزئیات یک مکان به خصوص را نمایان کند.
محاسن این نوع گردشگری عبارتند از: طبق آداب و رسومی که بین بیشتر مردم دنیا وجود دارد افراد پس از سفر به یک منطقه تولیدات آن جا را به عنوان سوغات برای اقوام خود خریداری می کنند این کار ممکن است با صرف زمان و هزینه فراوان صورت گیرد و در عین حال بسیاری از مسافران تولیدات خاص یک منطقه را به درستی ندانند.
اینترنت باعث شده تا تهیه این قبیل کالاها بسیار آسان شود افراد امروزه می توانند با مراجعه به سایت های موجود تمامی تولیدات مناطق مختلف جهان را مشاهده کرده و در صورت تمایل آنها را بخرند. همچنین برخی اعضای خانواده از جمله نوجوانان و جوانان بدون حضور والدین و بدون احساس عدم امنیت و بدون نیاز به مواظبت فیزیکی می توانند از جاذبه های کشورهای دیگر بازدید نمایند.
اشخاص می توانند بلیت هواپیما، بلیت هتل و دیگر خدمات مورد نیاز خود را در اینترنت و بدون صرف زمان رفتن به شعبه های شرکت های مذکور خریداری کنند که این خود از مزایای گردشگری محسوب می شود و همچنین این نوع به خصوص گردشگری (گردش گری الکترونیکی) به افراد این امکان را می دهد پیش از آن که به صورت فیزیکی سفر خود را آغاز کنند به صورت مجازی و از طریق ابزارهای اینترنتی وارد محل مورد نظرشان شوند و با در اختیار گرفتن برنامه های تلویزیونی مقاله ها گزارش های منتشر شده در نشریات کتب ها درباره آن مکان مزایا و معایب این سفر را در یابند و به راحتی در مورد انجام این سفر تصمیم گیری کنند. صرفه جویی در هزینه های سنگین سفر برای افرادی که توان پرداخت را ندارند و همچنین صرفه جویی در سوختهای فسیلی و زمان، نداشتن حد نصاب سن لازم، افرادی که ممنوعیت خروج از کشور را دارند با این نوع گردشگری به هر نقطه ای که می خواهند می توانند سفر کنند.
گردشگری الکترونیک برای افرادی مانند محققان که صرفا برای مطالعه بر روی یک مکان پر جاذبه از آن بازدید می کنند بسیار مفید است چرا که امکان بررسی و مطالعه را تا حدودی در محل زندگی یا تحقیق خود خواهند داشت.
اما زیر ساخت هایی که برای گردشگری الکترونیک لازم است عبارتند از Wedsite، visa-e، رزرواسیون مراکز اقامتی، رزرواسیون مراکز گردشگری، رزرواسیون وسایل نقلیه در کشور ما نحوه اجرای خدمات و سرویس دهی صنعت گردشگری هنوز سنتی است و شرکت های خدمات مسافرتی که سایت اینترنتی هم دارند بیشتر به این لحاظ است که سایتی داشته باشند. ولی اینکه مخاطب بخواهد از طریق سایت سفر کند، کمتر روی می دهد و با توجه به جاذبه های فراوانی که در کشور وجود دارد، میزان گردشگران، بسیار کم است.
اجرایی کردن گردشگری الکترونیک، به زیرساخت های تکنولوژی نیاز دارد که به ما امکان می دهد تا تماس های تجاری ایجاد شود تا با عوامل فروش و فعالان گردشگری تماس مستقیم داشته باشیم. به کارگیری روش های جدید در گردشگری به زمانی برمی گردد که مشتاقان زیادی برای سفر وجود داشته باشد. تبلیغات ما در کشورهای دیگر بسیار اندک است و باید در رسانه های پربیننده اطلاع رسانی کنیم.
کشورهایی که امروز در گردشگری موفق شده اند مانند مالزی، ترکیه، سنگاپور و... از تبلیغ لحظه ای غافل نمانده اند. متاسفانه توان و بودجه آژانس هایی که تمایل دارند، از طریق تبلیغات به معرفی جاذبه های ایران بپردازند، بسیار کم است.
یکی از راه های توسعه گردشگری توجه به زیرساخت ها است تا بتوانیم زمینه های لازم را آماده کنیم. درحال حاضر، تقاضای مسافران برای رزرو بلیط، هتل یا تور در سایت های اینترنت اندک است. به همین دلیل اگر منظور ما از گردشگری الکترونیک شبیه سازی یک مدل است تا از دیگران عقب نمانیم، نمی توانیم به پیشرفت نائل شویم مگرآنکه زیرساخت ها را فراهم کنیم.

منبع: / روزنامه / مردم سالاری ۱۳۸۹/۵/۱۲
نویسنده : هدی عظیمی پور